Vì sao cuộc tập trận „Rồng Vàng“ diễn ra gần như đồng thời với chuyến thăm Đà Nẵng của Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson?

Chính phủ CHLB Đức đã quyết định hủy bỏ những ưu đãi trong việc cấp thị thực cho những chuyến đi riêng tư của các thành viên chính phủ Campuchia, trong đó có Thủ tướng Hun Sen và gia đình ông, cũng như các tướng lĩnh cao cấp và Chánh án Tòa án Tối cao Campuchia. Đức cho biết sẽ đề nghị các nước EU cũng áp dụng những biện pháp tương tự.

Báo Phnom Penh Post của Campuchia đăng tải về việc Chính phủ CHLB Đức hủy bỏ ưu đãi cấp thị thực cho những chuyến đi riêng tư của Thủ tướng Hun Sen và gia đình ông, cũng như các tướng lĩnh cao cấp và Chánh án Tòa án Tối cao nước này.

Với quyết định của Chính phủ Đức, kể từ thời điểm này Thủ tướng Hun Sen sẽ phải làm các thủ tục xin thị thực bình thường như những người khác và trong trường hợp ông bị đảo chính, vì đối xử chuyên quyền với những người đối lập, như bản thân ông từng nói tới âm mưu đảo chính, thì ông không thể nhanh chóng đưa gia đình tới Đức hoặc các nước EU để xin tị nạn chính trị.

Tuy nhiên, qua các diễn biến gần đây, có lẽ Thủ tướng Hun Sen đã đặt cược hoàn toàn vào con bài Trung Quốc. Sau khi Việt Nam hy sinh nhiều xương máu để cứu nhân dân Campuchia khỏi thảm họa diệt chủng và rút quân khỏi nước này năm 1989, ban đầu Hun Sen còn hướng tới phương Tây trong chính sách đối ngoại, vì phần lớn đầu tư và tiền viện trợ đến từ những nước này. Nhưng trong 5, 10 năm qua, tình hình đã dần dần thay đổi. Trong khi viện trợ của phương Tây thường gắn với những điều kiện dân chủ và nhân quyền, thì Trung Quốc tăng cường viện trợ cho Campuchia và không đặt ra những điều kiện đó. Năm 2016, khi Nghị viện châu Âu bày tỏ quan ngại về tình hình Campuchia và các nghị sĩ Mỹ thậm chí đòi trừng phạt nước này thì tiền viện trợ của Trung Quốc dành cho Campuchia đã nhiều hơn gấp bốn lần tiền viện trợ của Mỹ. Trung Quốc cũng tăng cường hợp tác quân sự với Campuchia. Lực lượng vũ trang Campuchia được hưởng lợi nhiều từ các cuộc huấn luyện quân sự và trang thiết bị của Trung Quốc gồm các dàn phóng tên lửa và máy bay trực thăng. Trong tháng 3 tới, Trung Quốc và Campuchia sẽ tiến hành tập trận chung với tên gọi „Rồng Vàng“. Nhân dịp này, Trung Quốc sẽ tặng cho quân đội Campuchia 100 xe tăng và xe bọc thép.

Việc Trung Quốc tăng cường hợp tác quân sự và viện trợ vũ khí cho Campuchia làm cho các nước có chung đường biên với nước này phải cảnh giác và nhớ lại thời kỳ cuối những năm 70, khi Khmer Đỏ được Bắc Kinh hậu thuẫn đã liên tục gây hấn ở biên giới Tây Nam của Việt Nam. Bên cạnh đó cũng lo ngại về cuộc sống của người gốc Việt ở Campuchia, sau khi Chính quyền Campuchia tước quyền công dân của 70.000 người gốc Việt, trong khi đó rất nhiều người trong số này sinh ra và lớn lên ở Campuchia.

Cũng trong tháng 3 tới, Hàng không mẫu hạm nguyên tử USS Carl Vinson của Mỹ sẽ đến thăm cảng Đà Nẵng. Đây sẽ là lần đầu tiên một tàu sân bay Mỹ cập cảng Việt Nam. Tàu USS Carl Vinson có một đội ngũ hơn 6.000 nhân viên sẽ được đi kèm với một tàu khu trục tên lửa có hướng dẫn, mang theo thủy thủ đoàn khoảng 370 người. Tàu USS Carl Vinson là một trong những chiến hạm lớn nhất thế giới, chở theo 72 máy bay, gồm các máy bay chiến đấu F/A-18 Super Hornet, thể hiện ưu thế của Hoa Kỳ trên đại dương.

Nhưng theo đánh giá của ông Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam, chuyến thăm của USS Carl Vinson không cho thấy Việt Nam đang tiến vào quỹ đạo của Hoa Kỳ để chống lại Trung Quốc. Nhưng đây là „bước đi chiến lược“ của Mỹ trong việc khẳng định chính sách xoay trục của mình ở châu Á. Chuyến thăm này cũng cho thấy Việt Nam ủng hộ sự hiện diện hải quân của Hoa Kỳ ở Biển Đông, coi sự hiện diện này góp phần vào hòa bình và ổn định khu vực, duy trì sự an toàn các tuyến đường biển cho các tàu thương mại và quân sự.

Phải chăng cuộc tập trận „Rồng Vàng“ chỉ ngẫu nhiên diễn ra gần như đồng thời với việc tàu USS Carl Vinson đến thăm Đà Nẵng ? Hay đây là những bước đi có toan tính nhằm nắn gân nhau của hai cường quốc?