Đảng CSVN đang tính đến ‘trường hợp đặc biệt’ như Nguyễn Phú Trọng vì ‘cần người lão luyện’.
Đảng Cộng sản Việt Nam không loại trừ khả năng ban lãnh đạo khóa 13 sắp tới sẽ vẫn có các nhân vật “cao tuổi” trên giới hạn đặt ra, theo tường thuật của một loạt các trang tin tức lớn trong nước, gồm Thanh Niên, Tuổi Trẻ, Dân Trí, và VietnamNet.
Các trang tin dẫn lời Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Hồng Diên nói hôm 27/5 rằng tinh thần về nhân sự của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa tiếp theo là “tỷ lệ mới nhiều hơn, trẻ cao hơn” nhưng không loại trừ “trường hợp đặc biệt” phù hợp với tình hình thực tiễn.
Phát biểu của ông Diên được đưa ra tại một cuộc họp thông báo kết quả hội nghị lần thứ 12 của Ban Chấp hành Trung ương đương nhiệm bàn về “phương hướng công tác nhân sự khoá 13”.
Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương được Thanh Niên, Tuổi Trẻ, Dân Trí, và VietnamNet trích lời cho hay nhân sự của Trung ương Đảng khóa 13 sẽ có 3 độ tuổi, dưới 50 chiếm tỉ lệ 15-20%, từ 50-60 tuổi chiếm trên dưới 70%, và từ 61 tuổi trở lên chiếm trên dưới 10%.
Số lượng ủy viên Trung ương khóa tới sẽ vẫn như khóa 12, là khoảng 200 người, trong đó có 180 ủy viên chính thức và 20 ủy viên dự khuyết. Tương tự, con số ủy viên Bộ Chính trị nhiều khả năng vẫn trong khoảng từ 17-19 ủy viên, Ban Bí thư từ 12-13 ủy viên, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Nguyễn Hồng Diên cho biết.
Tuy có các độ tuổi được đặt ra, song ông Diên nói rằng việc vận dụng độ tuổi với “một số” ủy viên Trung ương phải “thật sự linh hoạt”, dựa trên bài học rút ra từ công tác nhân sự Đại hội Đảng 12, cũng như từ các khóa trước.
Nhà lãnh đạo Nguyễn Phú Trọng được quan chức tuyên giáo dẫn ra làm ví dụ nổi bật về trường hợp ngoại lệ mặc dù quá tuổi trong khóa 12, theo tường thuật của báo chí trong nước.
“Đặc biệt là người đứng đầu, Tổng Bí thư-Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, trường hợp đặc biệt này là hạnh phúc của Đảng, dân tộc”, Phó Trưởng ban Tuyên giáo phát biểu, theo trích dẫn trên Thanh Niên, Tuổi Trẻ, Dân Trí, và VietnamNet.
“Tổng Bí thư là trung tâm đoàn kết của Ban chấp hành Trung ương để lãnh đạo tập thể Bộ Chính trị, Ban Bí thư và quyết định nhiều vấn đề chỉ đạo điều hành của đất nước nên cả nước đã gặt hái được những thành quả lớn”, quan chức tuyên giáo Nguyễn Hồng Diên khẳng định.
Vẫn quan chức này nhấn mạnh rằng: “Chặng đường phía trước còn rất nhiều khó khăn, rất cần những người lão luyện về chính trị, có kinh nghiệm để chèo lái con thuyền đất nước, vượt qua sóng gió, nguy nan“.
Vị phó trưởng ban tuyên giáo lưu ý rằng trường hợp đặc biệt, cần thiết tái cử Trung ương khóa mới mà “không nằm trong độ tuổi quy định” sẽ được Bộ Chính trị, Ban Bí thư “xem xét kỹ lưỡng” và trình để Trung ương quyết định.
Ngày 24/5, nhân dịp sinh nhật một lãnh đạo Tòa Tối cao, cán bộ tòa tối cao và tòa Hà Nam đã kéo nhau về vui chơi tại sân Golf Kim Bảng. Ngoài dàn xe sang, có cả xe biển xanh 80 minh họa…
Điều đáng nói là, dự án sân golf 36 lỗ này và các công trình phụ trợ với tổng diện tích đất gần 200 ha dù chưa được cấp phép xây dựng nhưng dự án đã khởi công, triển khai rầm rộ từ tháng 5/2017.)
Ông Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết trước thềm Đại hội, có nhiều tài khoản mạng xã hội tung tin nói xấu đảng, chế độ, nói xấu lãnh đạo.
“Phản động nói xấu không vội lo, vì nói xấu mình thì mình đứng về phía nhân dân. Họ khen mình chẳng hạn thì hết sức cảnh giác.
Kẻ thù mà khen ta thì rõ ràng ta đi ngược đường lối, chủ trương. Không bao giờ kẻ thù lại tốt với ta. Nhưng ta cũng phải thận trọng, xem xét, nếu đúng thì cũng phải xem xét. Không đúng phải có chính kiến rõ ràng.
Không phải vì thông tin thất thiệt mà hoang mang, chia rẽ, làm bất ổn trước Đại hội, làm công tác nhân sự Đại hội gặp khó khăn”.
Một nhà quan sát nói với BBC ông ‘ngạc nhiên’ khi nghe phát biểu của một quan chức về dân tộc hạnh phúc khi có “trường hợp đặc biệt về tuổi như Tổng bí thư“.
Bình luận với BBC, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Quý Thọ, nguyên chủ nhiệm Khoa Chính sách Công, Học viện Chính sách và Phát triển nói:
“Không chỉ tôi mà nhiều người quan sát và đang theo dõi việc chuẩn bị cho Đại hội lần thứ 13 của đảng Cộng sản Việt Nam cảm thấy khá ngạc nhiên.”
“Bản thân tôi không thể tin vào mắt và tai của mình khi đọc và nghe phát biểu mới đây của Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương được đưa trên báo chí truyền thông Việt Nam nói rằng Trường hợp đặc biệt về tuổi như Tổng bí thư là hạnh phúc của Đảng, dân tộc.
“Và ông Phó Trưởng ban Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh rằng bài học khóa 12 cho thấy nếu thực hiện một cách xơ cứng quy định về độ tuổi thì một số cán bộ cao tuổi trong Ban chấp hành Trung ương sẽ không tái cử.”
Theo nhà nghiên cứu này, đây có thể là một dấu hiệu cho thấy, tại Đại hội 13 năm 2021 của đảng Cộng sản Việt Nam, ít nhất một trường hợp ‘quá tuổi’, đặc biệt là hàng ‘Tứ trụ’ có thể sẽ được xem xét áp dụng để có thể tiếp tục ở lại.
“Tôi không đi vào những cái tên cụ thể, mặc dù cũng có những người cho rằng khả năng vị đương kim nào đó đang kiêm hai chức vụ trong Tứ trụ có thể sẽ nghỉ do ‘tuổi tác’ và sức khỏe, hay hiếm khi một lãnh đạo là phụ nữ có thể ngồi vào chiếc ghế Tổng Bí thư của đảng, vốn lâu nay là chỗ của lãnh đạo là nam giới.
“Đương nhiên, cũng có nhiều phương án khác, nếu mở rộng hơn ra Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhưng tôi cho rằng thứ nhất đây là một tín hiệu mới, rõ ràng hơn hậu Hội nghị BCH Trung ương đảng CSVN lần thứ 12.
“Có thể đây là lần đầu tiên, một cấp lãnh đạo một Ban quan trọng của Trung ương đảng trực tiếp lên tiếng và đề cập một cách khá rõ ràng về tiêu chí linh hoạt, linh động đối với chính tiêu chí, tiêu chuẩn tuổi tác này.
“Thứ hai, việc này có thể gián tiếp gợi ý rằng có thể sẽ có sự tái áp dụng việc linh hoạt hóa tiêu chí về tuổi tác này, như kinh nghiệm đã cho thấy ở Đại hội 12, tại Đại hội sang năm của Đảng?
“Nhưng suy nghĩ ban đầu của tôi là với một số trường hợp cụ thể nào đó, cần lưu ý cả hai tiêu chí về tuổi tác đi liền với sức khỏe, cần xem xét xem nếu tuổi tác cao, nhưng sức khỏe còn đảm bảo thì có thể vẫn khả thi, nhưng nếu sức khỏe không đảm bảo, thì có thể thực hiện được công việc phục vụ đảng, nhà nước và nhân dân được hay không.”
Khỏe mạnh và xứng đáng?
Nhân dịp này, ông Phạm Quý Thọ, người từng có nhiều năm làm việc tại một Học viện về chính sách, thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đưa ra bình luận trên quan điểm riêng của mình về trường hợp của đương kim lãnh đạo nội các của chính phủ Việt Nam, trong liên hệ tới Đại hội 13 tới đây.
“Trên quan điểm cá nhân, tôi thấy rằng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, bên cạnh các ứng viên khác nếu có trong trường hợp tiêu chí du di, linh hoạt về tuổi tác được áp dụng ở Đại hội 13, thì ông cũng xứng đáng thôi và ông cũng có thể đại diện cho những trường hợp khác ‘cùng lứa’ tuổi cao mà được lưu lại thêm
“Tôi thấy Thủ tướng, hay một hai phương án kia, cũng rất xứng đáng. Riêng về Thủ tướng, tôi thấy là ông còn có sức khỏe rất tốt, chính nhờ đó, ông xuất hiện rất rộng khắp, kịp thời ở nhiều công việc, sự kiện quan trọng của đảng, chính phủ, chính quyền.
“Nhờ sức khỏe tốt, ông phản ứng được rất nhanh trước nhiều vấn đề kỳ vọng ở người lãnh đạo chính phủ, nội các phải có quyết định, can thiệp kịp thời.
“Thủ tướng chính phủ trong nhiệm kỳ đang đảm nhiệm có những sáng kiến rất tích cực và tốt như về thúc đẩy chính phủ kiến tạo, ông không chỉ phát biểu, mà còn đốc thúc những vấn đề như tự do hóa hơn về kinh tế, thúc đẩy vị trí vai trò kinh tế tư nhân trên tình thần Nghị Quyết 5, đẩy mạnh khởi nghiệp.
“Chính phủ đã góp phần thúc đẩy tạo ra thêm môi trường tổng thể tốt hơn, tích cực hơn cho doanh nghiệp và khởi nghiệp, thành ra tôi nghĩ là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nếu được Đại hội đề nghị làm một trường hợp ‘đặc biệt’ thì cá nhân tôi cũng ủng hộ và tôi cho là xứng đáng thôi.”
Cần nhà lý luận hay người tài?
Trước câu hỏi còn về một tiêu chí khác đôi khi được cho là bất thành văn đó là tiêu chuẩn về vùng miền với Tứ trụ thì sao, có liên hệ thế nào, ông Phạm Quý Thọ bình luận thêm:
“Tiêu chí bất thành văn rằng Tổng Bí thư đảng CSVN phải là người miền Bắc, Chủ tịch nước phải là người miền Trung và Thủ tướng phải là người miền Nam, theo tôi những nhiệm kỳ gần đây đều không đặt nặng.
“Thậm chí như về tiêu chuẩn chính trị, tôi cho rằng các ứng cử viên vào các vị trí cao cấp đó, nhiều vị đã đảm nhiệm các vị trí trong Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các ngành, các cấp cao, thì tiêu chuẩn chính trị, cơ sở lý luận, lý thuyết như về Chủ nghĩa Marx-Lenin, tôi nghĩ họ đều vững vàng và cũng không có vấn đề gì về hiểu biết.
“Điều quan trọng theo tôi là làm sao anh có thể sử dụng được người tài, chứ còn cần gì đến việc một người phải làm được tất cả mọi việc, trong đó có việc là nhà lý luận cao cấp với một học thuyết nào đó.” PGS – TS Phạm Quý Thọ đưa ra quan điểm.
Hôm 11/05, Báo điện tử của ĐCSVN trích dẫn phát biểu khai mạc và chỉ đạo hội nghị của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, theo đó nói:
“Tôi đề nghị mỗi đồng chí Uỷ viên Trung ương cần nhận thức đầy đủ vị trí, ý nghĩa to lớn của công việc hệ trọng này, tập trung thảo luận, phân tích, làm sâu sắc các nội dung trên. Cần lưu ý, nhấn mạnh thêm vấn đề gì, những khâu nào? Phải chăng, về tiêu chuẩn Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong thời điểm hiện nay cần nhấn mạnh phải có bản lĩnh chính trị thật vững vàng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, đường lối của Đảng, Hiến pháp của Nhà nước và lợi ích của quốc gia – dân tộc; có phẩm chất đạo đức và lối sống trong sáng, thật sự gương mẫu, không tham nhũng, cơ hội, tham vọng quyền lực, có ý thức giữ gìn và bảo vệ sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, được quần chúng tin cậy, tín nhiệm?
“Trong công tác chuẩn bị nhân sự, phải chăng cần nhấn mạnh phải có tinh thần trách nhiệm rất cao, thật sự khách quan, thật sự công tâm, trong sáng, gương mẫu chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức, quy chế, quy định của Đảng, đặt sự nghiệp chung của Đảng, của đất nước, của dân tộc lên trên hết, trước hết? Kiên quyết chống mọi biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, cục bộ, bè phái, “lợi ích nhóm”, chạy chức, chạy quyền…”
Phương án tứ trụ?
Mô hình bộ máy quyền lực và các phương án nhân sự lãnh đạo cao cấp ngay trước và trong dịp Hội nghị Trung ương 12 diễn ra là một chủ đề được quan tâm trong giới quan sát và phân tích chính trị Việt Nam.
Hôm 08/5, trên trang Nghiên cứu Quốc tế, Tiến sỹ Lê Hồng Hiệp, nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu Đông Nam Á Iseas Yusof Ishak của Singapore đưa ra một số nhận định:
“Việc quay lại mô hình ‘tứ trụ’ cũng có khả năng được Bộ Chính trị và Ủy ban Trung ương Đảng nhiệm kỳ mới ủng hộ…
“Số lượng ủy viên Bộ Chính trị tiếp theo vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, con số này nhiều khả năng nằm trong khoảng từ 15 đến 19 như tại các kỳ đại hội gần đây…
“Nếu xét việc Đảng nhấn mạnh việc quy hoạch nhân sự cấp chiến lược trong thời gian gần đây, Đảng có thể sẽ muốn bầu tối đa 19 ủy viên Bộ Chính trị để có được một lực lượng nhân sự cấp chiến lược lớn hơn, qua đó có nhiều lựa chọn hơn cho các vị trí lãnh đạo trong tương lai…”
Về các ứng viên cho bốn vị trí lãnh đạo cao cấp nhất của đảng, nhà nước và chính quyền, Tiến sỹ Lê Hồng Hiệp nhận định:
“Như đã nói, theo truyền thống, ứng viên cho vị trí tổng bí thư thường được chọn trong số bốn chính trị gia hàng đầu của nhiệm kỳ trước. Tuy nhiên, Thường trực Ban Bí thư cũng có thể là một ứng viên đủ điều kiện…
“Do giới hạn nhiệm kỳ cũng như tuổi cao và sức khỏe yếu, ông Nguyễn Phú Trọng sẽ nghỉ hưu tại đại hội tiếp theo. Do đó, ba ứng viên thay thế cho ông sẽ là ông Nguyễn Xuân Phúc, bà Nguyễn Thị Kim Ngân và ông Trần Quốc Vượng. Vì cả ba đã quá 65 tuổi vào tháng 9/2020, người được chọn nắm ghế tổng bí thư sẽ được miễn giới hạn tuổi tác, còn hai người còn lại sẽ phải nghỉ hưu…”
Về các phương án được phân tích, dự đoán như một tham khảo cho các “ghế” còn lại là thủ tướng chính phủ, chủ tịch nước, chủ tịch Quốc hội, nhà nghiên cứu từ Viện Iseas của Singapore nêu tiếp nhận định của mình:
“Trong số sáu ủy viên Bộ Chính trị còn lại hiện nay, chỉ có ông Vương Đình Huệ và ông Phạm Bình Minh là phó thủ tướng. Tuy nhiên, do ông Minh chủ yếu phụ trách các vấn đề đối ngoại, ông Huệ, người giám sát các vấn đề kinh tế và tài chính và từng giữ chức Bộ trưởng Tài chính nhiệm kỳ 2011-2016, trở thành ứng viên mạnh nhất cho vị trí [thủ tướng] này…
“Đối với vị trí chủ tịch nước, các ứng cử viên chính bao gồm ông Phạm Bình Minh, ông Tô Lâm và ông Phạm Minh Chính. Tuy nhiên, ông Phạm Bình Minh, một nhà ngoại giao kỳ cựu có trình độ tiếng Anh tốt, dường như là ứng viên nổi bật nhất. Vì chủ tịch nước sẽ phải tham gia vào nhiều hoạt động đối ngoại, bao gồm các chuyến thăm song phương và tham dự các sự kiện đa phương, ông Minh sẽ có lợi thế đáng kể so với hai ứng cử viên còn lại…
“Đối với vị trí chủ tịch quốc hội, ngoại trừ ông Võ Văn Thưởng, người có tuổi đời còn khá trẻ có thể là một bất lợi đối với ông, các ủy viên Bộ Chính trị còn lại (Phạm Bình Minh, Tô Lâm, Phạm Minh Chính, Trương Thị Mai, Nguyễn Văn Bình) đều có cơ hội khá cân bằng để được xem xét cho vị trí này.”
Về vấn đề nhân sự cho Đại hội đảng tới đây, ông Hà Hoàng Hợp, người cũng đồng thời làm việc tại Viện nghiên cứu Đông Nam Á, Iseas, Singapore với tư cách nhà nghiên cứu cao cấp khách mời, nói:
“Theo tôi, không có gì mới vì nhiều người nói rồi và tứ trụ chứ không phải tam trụ, như tôi cũng đã nói với BBC từ khi ông Nguyễn Phú Trọng tạm nhận chức chủ tịch nước.
“Theo tôi, khó nhất là chức tổng bí thư, ông Trọng giới thiệu ông Vượng hai lần đều chưa thành công, Bộ Chính trị chưa tán thành. Bây giờ sẽ phải họp để giới thiệu lại, tức là bỏ phiếu cho vài ứng viên.
“Đúng ra lúc này có các ứng viên sơ bộ là các ông, bà: Nguyễn Xuân Phúc, Nguyễn Thị Kim Ngân, Trần Quốc Vượng và Phạm Minh Chính. Có một số đông, chưa rõ bao nhiêu phần trăm ủng hộ ông Phúc.
“Bây giờ ông Trọng không thể phát biểu như trước đây rằng ứng viên vị trí này phải là người miền Bắc. Cũng có một tỷ lệ cao được cảm nhận, chưa rõ bao nhiêu, muốn ủng hộ bà Ngân.
“Nhưng tóm lại, dự đoán thì cứ dự đoán, song cuối cùng do thủ tục đề cử chưa xảy ra, nên chưa rõ cụ thể,” nhà phân tích chính trị này nói với BBC News Tiếng Việt trên quan điểm cá nhân.
Hoàng Trung từ Hà nội – Thoibao.de (Tổng hợp)
