Link Video: https://youtu.be/lfdo7AxBR_A
Bộ Khoa học Công nghệ (KHCN) vừa đính chính về thông tin liên quan đến que thử COVID 19 do Học viện Quân y và Công ty Việt Á phối hợp nghiên cứu, chế tạo mà bộ này từng công bố năm ngoái và nhiều người tin rằng đó chính là một trong những bằng chứng để truy cứu trách nhiệm một số viên chức ở Bộ KHCN.
Theo đính chính, thông tin mà Bộ KHCN – cơ quan thay mặt chính phủ giám sát, quản lý những vấn đề liên quan đến khoa học cũng như công nghệ trên toàn Việt Nam – loan báo hồi hạ tuần tháng 4 năm 2020 về sản phẩm vừa đề cập là… sai sự thật:
Que thử COVID 19 do Học viện Quân y và Công ty Việt Á phối hợp nghiên cứu, chế tạo chưa bao giờ được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận chất lượng.
Còn nguyên nhân dẫn tới nhầm lẫn nghiêm trọng như thế do Bộ KHCN đã… tổng hợp thông tin từ báo chí.
Nhiều người theo dõi sát các diễn biến liên quan đến scandal Việt Á gọi lối biện giải của Bộ KHCN là… ngu ngốc, nhiều người khác thì bảo đó là kiều xử sự… lưu manh!
Những nhận xét như thế cho dù hữu lý song chưa đầy đủ. Chắc chắn Bộ KHCN không dám chọn hướng biện giải như vừa chứng kiến nếu giới lãnh đạo Việt Nam trọng dân.
Nếu không khinh dân, không xem đối tượng mà họ phải phục vụ rất… ngu, chắc chắn Bộ KHCN không dám táo tợn đến mức mạo nhận danh nghĩa WHO để đưa hàng triệu người Việt vào… tròng… “tự hào”! Sau khi sự việc vỡ lở thì giải thích đó là… “sơ suất”, rồi bây giờ xác định… báo chí phải chịu trách nhiệm.
Tương tự, nếu không khinh dân, không cho rằng dân rất… hèn, Thủ tướng không dám chủ quan đến mức bất chấp các khuyến cáo, thản nhiên ra lệnh cho hệ thống công quyền tiếp tục thực hiện… “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tương”, biến các phường, xã thành… “pháo đài”, đốc thúc “thần tốc xét nghiệm diện rộng” phải… “thần tốc hơn nữa”.
Bởi đinh ninh có quyền khinh dân, đội ngũ thừa hành mới thô bạo như đã biết khi “truy vết, cách ly, cô lập”, cưỡng bức xét nghiệm, tống giam, phạt tù những người dám từ chối.
Nếu tin dân có hiểu biết, sẵn sàng sử dụng tất cả các quyền hiến định để bảo vệ những lợi ích hợp pháp, Bộ Y tế sẽ không thản nhiên phủi sạch trách nhiệm như đang thấy…
Trên thực tế, chẳng có hệ thống chính trị, hệ thống công quyền nào thực sự trọng dân dám phớt lờ trách nhiệm trước những scandal có tính chất và mức độ sỉ nhục công chúng nghiêm trọng như scandal Việt Á.
Cho dù các tình tiết trong scandal này cho thấy, các viên chức hữu trách xem sức khỏe, thậm chí tính mạng của công dân như không có nhưng Thủ tướng Việt Nam chỉ yêu cầu “mở rộng điều tra” để… “thu hồi tài sản bị chiếm đoạt và thất thoát”.
Đến giờ, đòi hòi “sớm” thực thi công lý (xét xử) vẫn chỉ nhắm vào những cá nhân mua bán que thử COVID 19 do Viêt Á cung cấp chứ không đụng đến bất kỳ viên chức hữu trách nào hoặc cố tình hay vô ý dính líu tới vở kịch bẩn thỉu, bất nhân này.
Nếu trọng dân – truy cứu trách nhiệm một cách sòng phẳng, chắc chắn sẽ không có kẻ nào dám bi bô kiểu như vừa thấy. Phải rất khinh dân mới dám thản nhiên ra sức chứng tỏ, trách nhiệm với sức khỏe, tính mạng đồng bào là rác, chỉ cần tìm được chỗ là… đổ ở đâu cũng được!
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói với BBC News Tiếng Việt rằng bộ xét nghiệm Việt Á thuộc danh mục sản phẩm không được WHO phê chuẩn và kết luận này đã được thông báo cho giới chức Việt Nam từ 10/2020.
Hồi 4/2020 báo chí VN đồng loạt loan tin bộ xét nghiệm Việt Á đã được WHO phê chuẩn, tuy nhiên, đến cuối 12/2021, Bộ y tế tuyên bố việc phê chuẩn bộ xét nghiệm Covid-19 để sử dụng tại Việt Nam không phụ thuộc vào việc WHO có phê chuẩn hay không, và tiến trình xem xét sản phẩm của Việt Á đã được thực hiện đúng quy trình, theo đúng quy định của Việt Nam.
Bác sỹ Wynn Huỳnh Trần, phó giáo sư Đại học Y khoa California Northstate University, đồng thời là người phụ trách trung tâm y tế Wynn Medical Center tại California, Hoa Kỳ, cho BBC News Tiếng Việt biết những đánh giá của ông về mặt chuyên môn y khoa quanh vụ Việt Á như sau:
Xem lại từ thông tin công bố từ báo Tuổi Trẻ, Công ty Việt Á được thành lập năm 2007 nhưng nổi lên rất nhanh từ năm 2020 với bộ xét nghiệm Covid-19.
Theo báo Lao Động, chiều ngày 3/3/2020, bộ test Kit Việt Á được 100% (8/8 vị) hội đồng khoa học thẩm định của bộ KHCN thông qua và chưa đầy 24 giờ, ngày 4/3/2020, Bộ Y tế cấp phép cho phép sử dụng.
Vào thời điểm đó, số ca Covid-19 chỉ đếm trên đầu ngón tay ở Việt Nam (Hà Nội ngày 6/3/2020 mới có ca Covid-19 đầu tiên), như vậy Việt Á làm sao có đủ số ca tối thiểu làm nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng (khoảng 60 ca) trong vài tuần như tiêu chuẩn cơ bản xét nghiệm PCR?
Thêm nữa, trong vòng 1 ngày, ngày 4/3/2020, Bộ Y Tế khó có đủ thời gian để kiểm soát và thẩm định những ca nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng, kiểm tra lại quy trình chứng nhận ISO 13485 (vì sau này WHO nói Việt Á không có chứng nhận này).
Cuối cùng, bộ test Việt Á với độ nhạy 90%, là độ nhạy thấp với test PCR (có đến 10% ca dương tính bị bỏ quên) là điểm khó hiểu vì sao Việt Á được chấp thuận.
Tóm lại, quy trình chấp thuận bộ xét nghiệm Việt Á có nhiều điểm không phù hợp với tiêu chuẩn cơ bản về test PCR như số ca bệnh, chứng nhận ISO, và độ nhạy.
Để đánh giá toàn diện bộ kit này, chỉ cần xem toàn bộ hồ sơ nộp xin xét duyệt bộ xét nghiệm thì chúng ta sẽ so sánh được các điểm quan trọng ở trên.
‘Nhà xưởng của Việt Á dưới tiêu chuẩn’
Lúc còn học y khoa, tôi có làm nghiên cứu một thời gian trong phòng xét nghiệm nên khi thấy video và báo chí về nhà xưởng của Việt Á, tôi tự hỏi vì sao người ta có thể chấp thuận một phòng lab dưới tiêu chuẩn thế này.
Đầu tiên, xét nghiệm tìm virus Sars-Cov-2 là PCR, là RT-qPCR (Quantitative reverse transcription PCR) là một xét nghiệm đòi hỏi người làm phải cực kỳ cẩn thận vì nó rất nhạy.
Bất kỳ thay đổi trong bất cứ thành phần nào của xét nghiệm (từ primer, probe, máy móc …) đều có thể thay đổi kết quả.
Vì vậy, máy móc, cơ sở vật chất, sinh phẩm, nước, quy trình, và nhân viên xử lý test đều đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát chất lượng và bảo đảm kết quả đồng nhất.
Một vài quan sát của tôi khi xem lab Việt Á từ video YouTube do đài VTV24 quay:
“Dùng tủ lạnh không đúng tiêu chuẩn: Tủ lạnh là dụng cụ cực kỳ quan trọng trong phòng lab để giữ đúng nhiệt độ để giữ hóa chất và sinh phẩm có chất lượng cao.
Tủ lạnh Việt Á dùng là Sanaky, loại dùng để đựng thịt heo gà vịt, có độ biến thiên nhiệt độ cao, hoàn toàn không đạt tiêu chuẩn ISO 13485.
Nước dùng thí nghiệm trong lab PCR phải là nuclease-free, là nước hay dùng trong lab, PCR, trong đó không có các Rnase, DNase activity, endotoxin-free, và không qua xử lý DEPC-treated.
Nước Nuclease-free thường chứa trong các hộp nhỏ. Nước trong video cho thấy phòng lab Việt Á là bình chứa nước lớn, không phải là Nuclease-free.
Máy và dụng cụ khá cũ: 3 máy ly tâm (centrifuge) nhỏ, 2 máy centrifuge lớn, 1 máy vortex từ những năm 1990.
Máy PT- PCR: dàn máy nhìn khá tốt nhưng tôi không thấy quay chi tiết vận hành.
Máy đông khô primer và probe, theo quy chuẩn FDA không thấy trong video. Đây là những máy quay trọng cần có để giữ vững chất lượng.
Nhân viên: Video nói có 10 nhân viên, có nhân viên nói là mình không biết gì, chỉ làm theo hướng dẫn. Tiêu chuẩn cơ bản cho nhân viên ở lab là phải biết tất cả các dụng cụ trong lab và quy trình bảo vệ an toàn cho người làm lab.
Tóm lại, tôi không ngạc nhiên khi phòng Lab này không đạt tiêu chuẩn ISO 13485 về sản xuất chất lượng dụng cụ y khoa.” Bác sỹ Wynn Trần nêu nhận xét.
Nói với báo chí Việt nam, đại biểu quốc hội Phạm Thị Minh Hiền hôm 23-12 cho rằng:
“Dư luận đặt ra câu hỏi liệu rằng cả 2 Bộ và những người trực tiếp tham gia quy trình giám định, xét duyệt cũng như các bộ phận có trách nhiệm liên quan có thật sự vô tư và vô can trong vụ việc lợi dụng dịch bệnh để thu lợi bất chính của Công ty Việt Á? Những vấn đề nêu trên có được xem là hành động tiếp tay của 2 Bộ hay không, rất cần được cơ quan công an điều tra sáng tỏ.
Tôi tin chắc rằng không phải ai tham gia vào lực lượng tuyến đầu cũng đều hiểu rõ quy trình luồn lách như lươn trạch của bộ kit test này.
Trong suốt 2 năm ròng rã, các đội hình y bác sĩ và cả những đội hình khác đã lao lực và gần như kiệt sức nơi tâm dịch để tham gia bảo vệ sức khỏe người dân một cách đúng nghĩa nhưng đến nay vẫn chưa được nhận một chế độ hỗ trợ tương xứng, thậm chí có nơi y bác sĩ chuyển về nhận lương cơ bản.
Vậy mà vẫn có những thành phần “ ăn” không chừa một thứ gì từ đại dịch, trục lợi bất chấp nỗi mất mát đau đớn tột cùng của đồng bào mình, lọc lừa xuyên cả hệ thống quản lý nhà nước mà ở đó có đầy đủ bộ máy tham mưu giúp việc, “gác cổng” về chuyên môn cho Chính phủ như thế”, bà Hiền bức xúc.
Lan Anh – Thoibao.de (Tổng hợp)
>>> Độc đảng – Một cỗ máy tạo củi hoàn hảo!
>>> “Dây thòng lọng” nguy hơn xe ứ đọng ở biên giới
>>> Lo tự diễn biến, báo công an đòi “Dân chủ mà không cần đa nguyên, đa đảng“
Ai có lỗi trong vụ bé gái 8 tuổi ‘chết vì bạo hành’ và ai bảo vệ trẻ em Việt Nam?
Cách cài vượt tường lửa miễn phí:
Điện thoại di động (mobile phone) = https://bit.ly/2QCRpE7
Trình duyệt (browser) = https://bit.ly/3hKTidT
