Theo Cổng thông tin Kho bạc Nhà nước, tính đến 17h00 ngày 24/08/2023, tổng số tiền huy động vào Quỹ Vaccine phòng, chống Covid-19 là 10.827,06 tỷ đồng. Trong đó, lãi tiền gửi ngân hàng 194,4 tỷ đồng. Được biết, có đến 694.500 lượt tổ chức cá nhân ủng hộ vào Quỹ.
Quỹ Vaccine là quỹ mà cộng đồng mạng đã thắc mắc rất nhiều lần, bởi hầu hết vaccine Covid dùng để chích ngừa cho dân đều là hàng tài trợ, trong đó có nhiều doanh nghiệp lớn bỏ tiền ra mua tặng Chính phủ, và phần lớn là do Chính phủ Mỹ tài trợ. Gần như số tiền trong Quỹ Vaccine không chi cho việc mua vaccine trong giai đoạn cao điểm dịch. Đến nay, theo thông báo thì Quỹ này đã chi gần 7.700 tỷ đồng, trong đó, trích cho việc nghiên cứu vaccine là gần 5 tỷ đồng.
Quỹ này là tiền của bá tánh, không phải ngân sách nhà nước, nên chẳng có thanh tra kiểm tra gì. Ngay cả nguồn chi từ ngân sách mà bộ máy nhà nước còn gặm nhấm được, thì nói gì đến những nguồn tiền ngoài ngân sách?
Để kiểm soát việc chi tiêu của những quỹ xã hội do dân đóng góp, thì phản biện xã hội phải đóng vai trò lớn. Tuy nhiên, ở Việt Nam, bất kỳ một cá nhân hay tổ chức nào dám phản biện xã hội, thì rất khó tồn tại, bởi chính quyền này không cho người dân chỉ trích chế độ. Nếu dám đặt ra những câu hỏi về việc chi tiêu quỹ, và dám đòi hỏi sự minh bạch, thì rất có thể, cá nhân đó sẽ bị chụp mũ là “phản động”, là “xuyên tạc”, là “bịa đặt”.
Việc gây quỹ không phải là sai, tại các quốc gia văn minh, người ta cũng có rất nhiều các loại quỹ khác nhau, tuy nhiên, điểm khác biệt là ở tính minh bạch.
Na Uy có quỹ đầu tư quốc gia, trị giá khoảng 1300 tỷ đô la Mỹ. Quỹ này được Chính phủ Na Uy đầu tư vào các dự án lớn trên khắp thế giới, đặc biệt là các dự án về dầu khí. Tuy nhiên, họ không dùng quỹ này để đầu tư vào các công ty quốc nội, mục đích là để phân tán rủi ro. Chính quỹ này sẽ là nguồn dự phòng, nếu xảy ra khủng hoảng kinh tế. Quỹ này hoạt động rất hiệu quả, bởi nó dựa trên tính minh bạch, nên hạn chế việc các quan chức có thể xà xẻo.
Lòng tham lớn, thói vô trách nhiệm như ăn vào máu, cộng thêm thiếu tính minh bạch và không có phản biện xã hội, thì đấy là mảnh đất màu mỡ cho quan tham xà xẻo quỹ. Hiện nay, quỹ bình ổn xăng dầu không biết dùng nó vào việc gì? Theo lý thuyết, quỹ bình ổn xăng dầu là thu của dân khi giá dầu thế giới giảm, và bù lỗ khi giá dầu thế giới cao. Tuy nhiên, trên thực tế, dù giá dầu thế giới có cao hay thấp, thì mọi hao phí đều được chính quyền Cộng sản cũng tính vào giá bán xăng dầu. Đến bây giờ, không ai biết, quỹ này được nhà nước Cộng sản dùng vào việc gì.
Việc Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam quận Thanh Xuân, Hà Nội, ém 130 tỷ đồng tiền mà các nhà hảo tâm quyên gióp, cũng là cách họ trục lợi. Bởi ở đất nước này, có bao nhiêu quỹ được huy động khối tiền, nhưng không ai biết những đồng tiền ấy được chi như thế nào. Thậm chí, người dân cũng không thấy họ chi một đồng tiền quỹ nào. Với những người quản lý quỹ, họ luôn nghĩ ra đủ thứ lý do, nếu có ai đó chất vấn về việc sử dụng các quỹ này.
Hiện nay, Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam quận Thanh Xuân, lấy lý do là hoàn tất “thủ tục”, để ém tiền của nạn nhân. Nếu không nuốt được và buộc phải nhả tiền, thì việc ém lại, chậm thanh toán, cũng giúp khối tiền 130 tỷ cũng sinh lời đáng kể.
Ở đất nước mà quan chức “ăn của dân không chừa một thứ gì”, thì những quỹ quyên góp từ các nhà hảo tâm luôn là món mồi ngon cho các quan chức xà xẻo. Tiền vào tay rồi thì phải, thì tìm đủ cách để ém. Nếu ém không được thì giữ lại để gửi ngân hàng kiếm lời. Ngoài kia, nạn nhân đang hấp hối thì cũng mặc kệ, “dân chết mặc bay tiền thầy bỏ túi”.
Ý Nhi – Thoibao.de.
