Ngày 1/2, báo Tiếng Dân đăng bài “Tây Nguyên, miền đất bất yên” của tác giả Tưởng Năng Tiến.
Tác giả nhắc lại gương trị an của vị quan Triều Nguyễn – Tả Quân Lê Văn Duyệt – đối với người Thượng tại Cao Nguyên, bằng cách nghiêm trị viên quan đã sách nhiễu dân chúng.
Tác giả bình luận, nếu học được theo gương trị an của Triều Nguyễn, Hà Nội (chắc chắn) cũng đã phải chém ít nhất vài chục quan chức của họ ở Tây Nguyên.
Tác giả liệt kê lại một số sự việc nghiêm trọng, đã làm xáo trộn đời sống ở vùng đất này, từ hai thập niên qua.
Ngày 6/9/2002, một hãng thông tấn quốc tế loan tin, Việt Nam đã bắt giữ khoảng 30 người Thượng – sau khi họ tham dự vào một cuộc biểu tình phản đối Chính phủ tại làng Sao, huyện M’Dắk, thuộc tỉnh Đắk Lắk. Tuy nhiên, khi được hỏi về biến cố này, ông Nguyễn Văn Lạng – Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Lắk – đã lắc đầu quầy quậy:
“Làm gì có biểu tình, bất ổn hay bắt bớ những người dân thiểu số trong thời gian gần đây. Không, tuyệt đối là không có…”
Tác giả cho biết, ông Lạng này từng trả lời phỏng vấn trên tờ Việt Mercury vào năm 2001, về những biến động xảy ra ở Đắk Lắk – hồi tháng 2/2001, cũng bày tỏ một thái độ (thản nhiên) tương tự:
“Ðấy chẳng qua chỉ là những vụ cãi vã giản dị về văn khế đất đai tại hai ngôi làng mà thôi… Con số của người biểu tình đã tăng lên là do sự thổi phồng của những tay cực đoan phản Cách mạng!”
Theo tác giả, cái được ông Nguyễn Văn Lạng mô tả là “những vụ cãi vã giản dị… giữa hai ngôi làng”, theo nhiều nguồn tin đáng tin cậy khác, gồm “nhiều ngàn nông dân đã sử dụng vũ khí – phần lớn là cuốc xẻng và dao rựa – để đấu tranh chống lại sự thối nát của của Đảng Cộng sản và những chính sách của Chính phủ về chuyện đất đai”.
Sau đó, ai cũng biết là Hà Nội phải huy động cả lực lượng công an cũng như bộ đội, và đã sử dụng đến trực thăng để uy hiếp và truy lùng những kẻ đã tham dự vào “những vụ cãi vã giản dị” này. Hàng trăm người Thượng đã bị bắt giữ, hàng ngàn người khác đã bị truy nã. Họ đã chạy sang Thái Lan xin tị nạn.
Tuy thế, tác giả bình phẩm, ông Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Lắk không bị xử tử, xử chém (hay khiển trách gì ráo), mà còn được báo chí quốc doanh vinh danh là vị lãnh đạo “xử lý bạo loạn bản lĩnh” nữa cơ. Bởi thế, vài năm sau, máu lại đổ ở Tây Nguyên vào Lễ Phục Sinh (hôm 10 và 11/4/2004) nên thường được gọi là cuộc Thảm sát Phục Sinh.
Vẫn theo tác giả, Phát ngôn nhân của Bộ Ngoại giao Việt Nam, ông Lê Dũng (tất nhiên) lại chối:
“Việt Nam cực lực bác bỏ tin của tổ chức Theo dõi Nhân quyền, nói rằng, một số người biểu tình đã bị “đánh đến chết” ngày 10/4 ở đường Phan Chu Trinh, bên ngoài Buôn Ma Thuột, trong các cuộc biểu tình cuối tuần qua.”
Tác giả nhắc tiếp một biến cố khác xảy ra năm 2011, với sự tham dự của 7 ngàn người dân bản địa H’Mong, ở huyện Mường Nhé – tỉnh Điện Biên. Hậu quả, Wikipedia cho hay, theo báo chí Đức, “có ít nhất 40 người biểu tình được cho là thủ lĩnh của người H’Mông ở Điện Biên đã bị công an bắt, trong đó có ít nhất 3 em nhỏ đã chết”; trong khi theo một Viên nghiên cứu ở Mỹ, thì có “ít nhất 63 người chết và hơn 1.000 người H’Mông chạy thoát vào rừng”.
Tác giả dẫn nhận xét ngắn gọn mà vô cũng chính xác của trang Bauxite Việt Nam, đại ý là: Nếu thay thế hai từ Điện Biên bằng Tây Nguyên, thì kịch bản xảy ra giống nhau y hệt!
Tác giả kết luận: Tây Bắc hay Tây Nguyên thì cũng chừng đó vấn đề thôi – Đất đai, tôn giáo, chủng tộc … Cả ba đều bị nhũng nhiễu, lũng đoạn tới cùng, và bị áp chế dã man, tàn bạo. Ở đâu giới quan chức cũng đều được dung dưỡng, bao che để tiếp tục lộng quyền (thay vì xét xử), nên bi kịch của Tây Nguyên (nói riêng) và Cao Nguyên (nói chung), e sẽ còn dài – nếu chế độ toàn trị hiện hành vẫn còn tồn tại.
Ý Nhi – thoibao.de
1.2.2024
