Ngày 17/6, BBC Tiếng Việt bình luận “Thượng đỉnh Hòa bình Ukraine: Vì sao Việt Nam được mời nhưng không tham dự?”
BBC dẫn bài viết đăng tải trên chuyên trang Fulcrum, hôm 6/6, của Tiến sĩ Ian Storey – học giả của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore, từng viết rằng, Việt Nam, Myanmar, và Lào là 3 quốc gia trong ASEAN có thể không tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hòa bình Ukraine.
Ông phân tích:
“Cả Việt Nam và Lào đều từng bỏ phiếu trắng tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc trong các nghị quyết lên án việc Nga xâm lược Ukraine.”
“Việc tham dự thượng đỉnh, sẽ bị Moscow xem là hành động không thân thiện.”
BBC cho biết, Thượng đỉnh Hòa bình Ukraine vừa diễn ra, vào 2 ngày 15 và 16/6, tại khu nghỉ dưỡng Bürgenstock của Thụy Sĩ.
Tuy nhiên, Việt Nam không có tên trong hơn 90 quốc gia tham dự.
Tổng cộng, Ukraine đã gửi thư mời tham gia thượng đỉnh đến khoảng 160 quốc gia và tổ chức.
Trong đó, BBC cũng cho biết, Nga không được mời, còn Trung Quốc và Campuchia được mời, nhưng tuyên bố không dự, vì không có Nga.
Việt Nam cho đến nay, luôn khẳng định, “là bạn, là đối tác tin cậy của Liên bang Nga”, đồng thời, luôn nhắc tới sự giúp đỡ to lớn của Liên Xô trước đây, cũng như Nga ngày nay.
BBC dẫn lời nhiều quan chức, cho một hãng tin quốc tế biết hôm 17/6, theo đó, Tổng thống Nga Putin sẽ thăm Hà Nội vào tuần này, và nhấn mạnh lòng “trung thành” của Việt Nam đối với Nga.
Theo các quan chức này, ông Putin dự kiến sẽ gặp Chủ tịch nước Tô Lâm và các nhà lãnh đạo khác, trong chuyến thăm kéo dài 2 ngày, vào ngày 19 và 20/6. Chuyến thăm này bị Mỹ phản đối gay gắt.
Bên cạnh đó, theo BBC, Trung Quốc cũng không tham dự Hội nghị này, nhưng lại kêu gọi Nga và Ukraine hoà đàm sớm.
BBC dẫn lời ông Jake Sullivan, Cố vấn An ninh Quốc gia của Nhà Trắng, nói hôm 15/6 rằng:
“Tôi cho rằng họ không ở đây vì Putin đã yêu cầu họ không đến, và họ tuân theo yêu cầu của Putin.”
BBC cũng dẫn trả lời báo chí của ông Igor Zhovkva – Phó chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, nói hôm 15/6 rằng, thượng đỉnh lần này “nhằm tập hợp các quốc gia sẵn sàng hành động để mang lại hòa bình cho Ukraine”.
Theo ông Zhovkva, người Ukraine muốn sự tham gia của các quốc gia vẫn đang duy trì quan hệ với Nga.
Họ cho rằng, đó là những quốc gia có thể tác động tới Moscow, trong việc đưa ra đề xuất hòa bình với Ukraine.
Vẫn theo BBC, ngày 16/6, trong khuôn khổ Thượng đỉnh Hòa bình Ukraine, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nói rằng, Kyiv sẽ tổ chức hòa đàm với Moscow ngay hôm sau, nếu Nga rút quân ra khỏi lãnh thổ của Ukraine.
Ông cũng phát biểu rằng, Tổng thống Nga Putin sẽ không chủ động chấm dứt cuộc chiến, và phải bị ngăn chặn “bằng mọi giá”, bao gồm cả các biện pháp quân sự và ngoại giao.
BBC dẫn bài viết ngày 16/6, trên trang Politico, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tuyên bố, Ukraine sẽ không trực tiếp đàm phán với Nga, mà đang nỗ lực xây dựng một liên minh các bên trung gian, để giúp chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
Ông cũng nói thêm rằng, lý do Nga không được mời, vì nếu “Nga quan tâm đến hòa bình thì đã không có chiến tranh”.
BBC cho biết thêm, trước đó, ngày 14/6, ông Putin đã ra điều kiện ngừng bắn, nếu Ukraine rút binh sĩ khỏi 4 vùng mà Moscow sáp nhập hồi năm 2022, là Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia.
Ukraine chưa bao giờ công nhận việc sáp nhập này.
Tại Thượng đỉnh Hòa bình Ukraine, nhiều quốc gia đã phản đối đề xuất nói trên của ông Putin.
BBC dẫn lời Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, ông Andriy Yermak, nói rằng Ukraine sẽ “không khoan nhượng về độc lập, chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ”.
BBC cho biết thêm, kết thúc thượng đỉnh, gần 80 quốc gia thể hiện cam kết đối với sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine.
Văn bản chung của thượng đỉnh gọi cuộc xâm lược của Nga là “chiến tranh” – một cụm từ mà Moscow luôn phản đối.