Ngày 9/9, VOA Tiếng Việt bình luận “Vì sao Bắc Kinh gây sức ép lên Manila nhiều hơn lên Hà Nội trên Biển Đông?”
VOA dẫn nhận định của các chuyên gia, theo đó, Bắc Kinh muốn lợi dụng tình hình bầu cử Mỹ để tìm cách đẩy Philippines khỏi Bãi Cỏ Mây, cũng như, muốn chia rẽ Manila với Hà Nội. Mối quan hệ giữa 2 Đảng Cộng sản cầm quyền, giúp Bắc Kinh dễ xử với Hà Nội hơn, so với Manila vốn là đồng minh của Mỹ.
VOA cho biết, diễn biến tình hình trên Biển Đông từ đầu năm đến nay cho thấy, trong khi Bắc Kinh leo thang căng thẳng và liên tục có va chạm với Manila, thì họ lại tương đối hòa hoãn với Hà Nội.
Cụ thể, hải cảnh Trung Quốc đã liên tục quấy rối và ngăn cản việc Philippines tiếp tế cho một con tàu mà hải quân, mà nước này cố tình để mắc cạn ở Bãi Cỏ Mây.
Trong khi đó, chỉ trong 6 tháng, tính từ tháng 11 năm ngoái, Việt Nam đã bồi đắp một diện tích trên Biển Đông, gần bằng diện tích của cả 2 năm 2022 và 2023 cộng lại. Nhưng Bắc Kinh dường như nhắm mắt làm ngơ.
VOA dẫn nhận xét của Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp – Chủ tịch Viện nghiên cứu chiến lược VietKnow ở Hà Nội, rằng, mục tiêu của Bắc Kinh là ép Manila phải rút ra khỏi Bãi Cỏ Mây. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã coi thường quyết tâm của Manila, cũng như quyết tâm của Washington hỗ trợ Manila, trong khuôn khổ mối quan hệ đồng minh giữa 2 nước.
Tiến sỹ Hợp dẫn việc Tổng thống Ferdinand Marcos của Philippines, phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, hồi cuối tháng 5/2024, đã cảnh báo rằng, Manila sẵn sàng chiến tranh với Trung Quốc, nếu nước này có hành động khiến cho quân nhân hay thường dân Philippines thiệt mạng.
VOA dẫn bài phân tích chung trên trang warontherocks.com, của 2 chuyên gia Zack Cooper và Greg Poling, từ Mỹ, chỉ ra nguyên nhân chính khiến Bắc Kinh xử sự khác nhau đối với Manila và Hà Nội, mà họ cho là “Manila dễ thối lui trước áp lực hơn Hà Nội”.
Hơn nữa, Bắc Kinh cũng không muốn đối phó một lúc nhiều mặt trận, nên chỉ tập trung vào Philippines vào lúc này.
Tuy nhiên, Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp lại cho rằng, có được sự hậu thuẫn từ Mỹ, sẽ giúp Manila “có lợi thế hơn Hà Nội” trong tranh chấp với Trung Quốc.
Ông giải thích, lời cảnh báo của Tổng thống Marcos, rằng, Manila sẵn sàng chiến tranh với Trung Quốc, sẽ “khiến Bắc Kinh không dám vượt qua lằn ranh đỏ này”. Vì một khi chiến tranh xảy ra với Philippines, Mỹ sẽ phải nhảy vào để bảo vệ đồng minh, theo điều khoản trong Hiệp ước Phòng thủ Tương trợ năm 1951.
Tiến sĩ Hợp nhận xét, kênh đảng “có ích” trong việc kiểm soát căng thẳng giữa 2 nước trên Biển Đông, nhưng “không giúp ích được nhiều”.
“Khi Trung Quốc gây căng thẳng với Việt Nam ngoài biển, lúc ấy, không thể nói với nhau về quan hệ hai đảng được đâu, mà phải nói với nhau các nguyên tắc về luật biển quốc tế” – ông Hợp chỉ ra.
VOA cho hay, theo nhận định của 2 chuyên gia Zack Cooper và Greg Poling, quan hệ gần gũi giữa 2 Đảng Cộng sản, khiến Bắc Kinh “không thoải mái gây ra một cuộc khủng hoảng với Việt Nam, trong lúc họ đang chịu rất nhiều sức ép từ các quốc gia dân chủ trên thế giới”.
Trong khi đó, không như Manila, Hà Nội không muốn “la làng” về hành động của Trung Quốc, để tránh cho việc Bắc Kinh bị mất mặt.
VOA cũng dẫn nhận định của Tiến sĩ Hợp về mối quan hệ giữa Hà Nội và Manila, cho rằng:
“Đột phá quan trọng nhất là Việt Nam và Philippines sẽ hợp tác tốt hơn với nhau về mặt quốc phòng, mở rộng hợp tác quốc phòng ra đến hợp tác trên diện rộng, nói khác đi là hợp tác quốc phòng ở mức toàn diện.”
Học giả này cho rằng, chính quyền Bắc Kinh “sẽ không chia rẽ được Hà Nội với Manila”, bởi vì 2 nước có cùng chung chí hướng, là chống lại đòi hỏi chủ quyền không phù hợp luật pháp quốc tế của Trung Quốc.
Thu Phương – thoibao.de
