Cơn bão số 3 có tên quốc tế là Yagi, đã đổ bộ và tràn qua các tỉnh miền Bắc Việt Nam, vào ngày 7/9, gây ra thảm họa thiên tai nghiêm trọng. Đây là một cơn bão được đánh giá có sức mạnh “chưa từng thấy”.
Bão Yagi với sức gió cao nhất lên đến cấp 16, sau đó kéo theo những cơn mưa lớn, gây ra tình trạng lũ lụt, sạt lở đất, vỡ đê, và tạo nên khung cảnh tan hoang tại các thành phố, thị xã, ở các tỉnh miền núi, trung du và ven biển. Nước lũ cũng gây nên vụ sập cầu Phong Châu ở Phú Thọ.
Theo số liệu báo cáo ban đầu của Cục Quản lý đê điều và phòng, chống thiên tai, thuộc Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn, cho biết, đã có ít nhất gần 200 người chết và mất tích, hàng trăm người khác bị thương.
Trong những ngày mưa lớn vừa qua, mực nước ở các sông thuộc đồng bằng sông Hồng đã tăng cao. Có một số tàu thủy bị cho là trôi dạt theo sông Hồng, từ Trung Quốc qua Việt Nam, gây hại cho một số cầu dọc đường.
Ngày 11/9, VOA đưa tin: “Lũ lụt đe dọa nhấn chìm miền Bắc, Việt Nam đề nghị Trung Quốc ngưng xả lũ”. Bản tin cho biết, đã có hàng trăm người chết và mất tích, khi nước lũ các sông ở miền Bắc dâng cao, có nguy cơ nhấn chìm một số tỉnh, trong đó có Hà Nội. Bộ Ngoại giao Việt Nam vừa cấp tốc đề nghị phía Trung Quốc ngưng xả lũ trên sông Hồng.
Trước đó, ngày 10/9, BBC cho hay “Trung Quốc trước mắt không có ý định xả lũ trên thượng nguồn sông Hồng”. Theo đó, Bộ Ngoại giao Việt Nam ra thông báo, cho biết, đã trao đổi với đại biện lâm thời Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội, vào hôm 9/9.
Việt Nam đề nghị Bắc Kinh kiểm soát chặt chẽ lượng nước, từ thượng nguồn sông Hồng đổ xuống hạ lưu. Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh và lãnh sự quán tại Côn Minh, tỉnh Vân Nam, cũng đã khẩn trương làm việc với Bộ Ngoại giao Trung Quốc và Sở Ngoại vụ tỉnh Vân Nam, về việc kiểm soát xả lũ ở thượng nguồn sông Hồng, thuộc tỉnh Vân Nam.
Đồng thời, phía Việt Nam đề nghị Trung Quốc giảm hoặc đóng cửa xả, tại các đập thủy điện ở thượng nguồn. Nếu có xả lũ thì cần thông báo kịp thời, về thời điểm và lưu lượng xả lũ, để phía Việt Nam có thể chủ động điều phối.
Theo giới quan sát, sau khi Trung Quốc nói trước mắt không có ý định xả lũ 2 thuỷ điện trên thượng nguồn, lập tức, mức nước lũ tại Lào Cai đã xuống. Nhưng tại khu vực Yên Bái, lũ vẫn trên mức báo động số 3, mực nước cao hơn 2m so với các mốc lịch sử.
Qua tìm hiểu, sông Hồng chi phối gần như toàn bộ các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ, khởi nguồn từ Trung Quốc. Điểm tiếp xúc đầu tiên của sông Hồng với lãnh thổ Việt Nam, là tại huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, chính giữa sông là điểm phân chia lãnh thổ 2 nước Việt Nam và Trung Quốc.
Sông Hồng chạy dọc, và là biên giới tự nhiên giữa Việt Nam và Trung Quốc, với khoảng hơn 80 km chiều dài, khi đến thành phố Lào Cai, sông Hồng chảy hẳn vào lãnh thổ Việt Nam.
Có thể thấy rằng, lũ lụt ở Lào Cai, Yên Bái, chủ yếu do nguồn nước từ Trung Quốc đổ sang. Chính lượng nước khổng lồ đó là một trong những nguyên nhân, dẫn đến nạn lũ lụt trầm trọng ở miền Bắc những ngày qua.
Có những nghi vấn cho rằng, việc phía Trung Quốc xả lũ quá mức cần thiết từ thượng nguồn sông Hồng, là một phép thử. Đồng thời, đây được cho là một sự cảnh cáo của Trung Quốc đối với Tổng Bí thư Tô Lâm, rằng, chớ vượt lằn ranh đỏ trong mối quan hệ giữa Việt – Trung, cũng như Việt – Mỹ.
Những nghi vấn này cho rằng, việc sau khi Bộ Ngoại giao Việt Nam đề nghị Trung Quốc giảm, hoặc đóng cửa xả tại các đập thủy điện ở thượng nguồn sông Hồng, thì lập tức, mực nước ở Lào Cai đã giảm xuống, là một minh chứng.
Trà My – Thoibao.de
