Vài cảm nghĩ về Tết Nguyên Đán 2019 tại Berlin do Đại Sứ Quán Việt Nam tổ chức

Tôi được tham dự ngày Tết Nguyên Đán do Đại Sứ Quán nước CHXHCN Việt Nam tổ chức trong Sảnh đường con gấu (Bärensaal) của Tòa Thị chính cũ của Berlin (Altes Stadthaus Berlin) hôm Thứ bảy 26.01.2019, khai mạc lúc 18:30 giờ.

Tham dự lần này có chừng 400 khách. Đông đảo là bà con người Việt, còn lại vài chục là khách Đức và người nước ngoài. Nhìn chung, đây là buổi gặp gỡ bà con đầm ấm, quy củ hơn so với năm 2017 tại lều bạt, trong khuôn viên TTTM Đồng Xuân.

Sau màn giới thiệu của 2 cháu sinh viên làm MC là màn chào quốc kỳ và hát quốc ca của Đức và Việt Nam. Tiếp theo là diễn văn chào mừng của ông Đại sứ Nguyễn Minh Vũ.

Cũng như theo bài bản thường lệ của người tiền nhiệm, ông đã ngợi ca những thành công của Việt Nam trong năm vừa qua về một số lãnh vực kinh tế, an ninh, xã hội và ngoại giao. Ông cũng chúc bà con những điều tốt đẹp, cố gắng hội nhập phát triển cũng như đóng góp tốt vào quan hệ giữa nhà nước Việt Nam và Đức.

Bài phát biểu hoàn toàn không có điều chi mới mẻ. Đặc biệt ông không đi vào những vấn đề bà con đang quan tâm, cụ thể là tình hình ngoại giao đang khó khăn giữa 2 nhà nước. Ông không đi vào những gợi ý để giải quyết những khó khăn còn tồn đọng này, mà chính người tiền nhiệm của ông có muốn cũng đã không tránh khỏi, vì là vị thế bị “trên đe, dưới búa” của một nhân viên thuộc cấp bộ Ngoại giao.

Khi quan sát, mọi người cũng thấy ông Đại sứ cũng ít thì giờ đến cùng khách Đức cũng như khách nước ngoài. Ông ít dịp cụng ly mời chào hay nói chuyện lâu với họ. Có lẽ là ông chưa quen, hay còn ngại ngùng, vì chưa chính thức được nhà nước Đức công nhận là Đại sứ đặc mệnh toàn quyền cho nhà nước Việt Nam.

Năm nay không biết Chính phủ Đức có cử đại diện đến tham dự hay không, vì không thấy BTC giới thiệu hoặc mời lên sân khấu phát biểu. Điều này giống như một “hàn thử biều“, nó có thể đo được “độ nồng ấm hay lạnh lẽo” trong quan hệ giữa hai nước hiện nay.

Mọi người “đồn” rằng, cho đến ngày 8.2.2019, Tổng thống Đức mới có lịch hẹn để tiếp nhận Ủy nhiệm thư của tân Đại sứ. Có lẽ vì chưa chính thức như thế nên lần Tết này, Đại sứ quán không thực hiện được phương án tổ chức Tết hoành tráng hơn trong Tòa Thị chính Đỏ (Rotes Rathaus), nơi làm việc của Nghị viện thành phố và Thị trưởng Berlin – mà chỉ được đồng ý cho tổ chức trong Tòa Thị chính cũ (Altes Stadthaus) đối diện, cách nhau chừng vài trăm mét.

Sự mong muốn tổ chức trong những tòa nhà của chính quyền như thế, theo nguồn tin khá tin cậy trong bà con, là “chỉ đạo” của những người trách nhiệm ngoại giao Việt Nam, tạo ý nghĩa đặc biệt trong giai đoạn đang lạnh nhạt từ phía Đức đối với Việt Nam trong suốt 2 năm qua, nguyên do từ vụ việc bắt cóc Trịnh Xuân Thanh trong Công viên Vườn thú Berlin từ cuối tháng 7 năm 2017.

Cụ thể phía Việt Nam muốn thể hiện sự gần gũi “làm hòa“, với tinh thần, nếu các anh không không muốn đến với chúng tôi thì chúng tôi sẽ “mon men” đến với các anh.

Dĩ nhiên là người Việt Nam đang sinh sống tại Đức rất mong mỏi “chiến thuật” này sẽ đóng góp một phần vào sự thành công, mong nước Đức sẽ làm hòa, quên đi chuyện cũ. Dù ai cũng biết rằng, người Đức đang rất phẫn nộ vì thông qua hành động sử dụng luật rừng, Việt Nam đã xâm phạm nặng nề vào danh dự và chủ quyền của nước Đức. Họ đòi hỏi Việt Nam phải trả sự việc về nguyên trạng (Trịnh Xuân Thanh được trở lại Đức), xin lỗi cũng như hứa không tái phạm trong tương lai.

Sự mong ước của cộng đồng người Việt là hoàn toàn chính đáng. Bởi từ 2 năm qua, cộng đồng ta đã bị thiệt thòi một số vấn đề trong cuộc sống. Công việc làm ăn khó khăn hơn. Chính quyền để ý và kiểm soát nghiêm ngặt hơn. Số lần bị từ chối cấp Visa vào nước Đức đã tăng lên rõ rệt. Một số nhà hàng than phiền về việc khó khăn xin giấy phép làm việc tại Đức cho các đầu bếp chuyên nghiệp Việt Nam, họ phải dùng những đầu bếp tại chỗ, với tay nghề không qua đào tạo bài bản để phục vụ, đưa đến việc mất đi chất lượng, mất uy tìn và mất khách.

Một số doanh nhân Việt Nam than phiền việc chậm trễ triển khai một số dự án với trong nước, đưa đến việc mất đi thời gian quí giá, tăng lãi nợ tín dụng đầu tư mượn từ các nhà băng. Nếu cứ cái đà này họ đành hủy dự án và chịu phạt tài chánh.

Một số doanh nhân am hiểu chuyện cho rằng, không những người đầu tư Việt rất nóng lòng về tình hình cần cải thiện nhanh chóng mối quan hệ ngoại giao, để khởi động đẩy nền kinh tế đi lên trở lại, mà chính những doanh nhân người Đức, họ lại sốt ruột gấp mấy lần hơn nhiều.

Trong khi những “ông lớn” như hãng xe BMW, hay VW hay BASF… họ còn tương đối thản nhiên vì có nhiều tiềm năng kinh doanh khác, với năng lực tài chính quá dồi dào, thì những doanh nhân Đức loại nhỏ và vừa, với các dự án chừng vài triệu đến vài chục triệu Euro, những xáo trộn ngoại giao Việt-Đức hiện nay đã gây cho họ nhiều khó khăn và rủi ro rất lớn.

Bà con cho rằng họ cũng đã thất vọng khi nghe bài diễn văn chào mừng với nội dung rất chung chung, chẳng giúp họ thêm hứng khởi nào, cũng như tăng niềm hy vọng vào một Năm Mới Kỷ Hợi 2019 đầy may mắn, như lời ông Đại sứ đã hùng hồn phát biểu, kèm theo một nụ cười ngoại giao vô cùng thân thiện.

Nhưng dù sao họ cũng đã được thưởng thức một bữa tiệc Buffet phong phú và ngon miệng. Giải cơn khát bằng những ly bia Sài Gòn mát lạnh. Rôm rả cùng nhau chuyện trò, tạm thời quên đi bao trăn trở về kinh tế và ngoại giao, bên ly vang đỏ thơm nồng. Trước đó là những màn văn nghệ nghiệp dư “cây nhà lá vườn” trên một sân khấu trang trí rất đẹp, như múa nón, múa hoa sen, múa lân cùng biểu diễn nghệ thuật đàn sáo dân tộc, giúp họ có được những phút giây thoải mái.

Hai cháu sinh viên đã hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, giới thiệu song ngữ Đức-Việt linh động và gọn nhẹ, dù kỹ thuật âm thanh không được hoàn hảo, quá nhiều tiếng trầm (Bass) trong một căn phòng cao rộng như trong nhà thờ, rất khó nghe, nhưng ít nhất lần này các cháu đã góp phần, giúp quan hệ Việt-Đức phần nào được thông hiểu nhau hơn.

Sa Huỳnh – Berlin, 27.01.2019