Ngày 23/8, RFA Tiếng Việt cho hay “Freedom House: Chính quyền Việt Nam kiểm soát chuyên chế đối với quyền tự do đi lại”.
RFA trích dẫn báo cáo “Không được vào hoặc ra: Kiểm soát chuyên chế đối với quyền tự do đi lại” mới nhất của Freedom House. Tổ chức nhân quyền này xếp Việt Nam vào khu vực màu đỏ, cùng với 54 quốc gia khác.
Đây là những quốc gia mà chính quyền đã áp dụng nhiều biện pháp tùy tiện, để hạn chế quyền tự do đi lại, nhằm trừng phạt, cưỡng ép, hoặc kiểm soát những người mà họ coi là mối đe dọa, hoặc đối thủ chính trị.
Freedom House cho biết, các chính thể toàn trị thường áp dụng 4 biện pháp chính, để hạn chế việc đi lại của một nhóm người cụ thể. Đó là, tước bỏ tư cách công dân, không cấp hộ chiếu, không cấp dịch vụ lãnh sự, và cấm xuất hoặc nhập cảnh.
Theo Freedom House, ở những nước độc tài, nhà chức trách từ chối cấp hộ chiếu cho những người bất đồng chính kiến, như là một phương pháp trực tiếp, để kiểm soát những người bị coi là đối thủ chính trị.
Việt Nam cũng là một quốc gia áp dụng chiến thuật này để đàn áp người bất đồng chính kiến và người hoạt động nhân quyền.
RFA nhắc lại việc bà Huỳnh Thục Vy bị Công an tỉnh Đắk Lắk từ chối cấp hộ chiếu vào ngày 6/6, sau khi bà hoàn thành án tù về tội danh “xúc phạm quốc kỳ”. Lúc đó, Bà Vy đến Phòng Quản lý xuất nhập cảnh, Công an tỉnh Đắk Lắk, xin cấp hộ chiếu mới, do hộ chiếu của bà bị an ninh cửa khẩu sân bay Tân Sơn Nhất tịch thu, hồi năm 2015, khi bà chuẩn bị sang Thái Lan.
Công an tỉnh Đắk Lắk cho rằng, bà vẫn còn đang ở diện bị hoãn xuất cảnh vô thời hạn, vì lý do “an ninh quốc gia”, nhưng không đưa ra bất kỳ văn bản nào.
RFA cho biết, cũng trong tháng 6 vừa qua, nhà hoạt động Triệu Siêu đã bị Cục Quản lý xuất nhập cảnh và Công an tỉnh Sóc Trăng từ chối cấp hộ chiếu. Nhà hoạt động về quyền của người Khmer này, đã bị cấm xuất cảnh từ tháng 8/2023 đến tháng 8/2026, và không được cấp hộ chiếu, cho đến khi được đưa ra khỏi danh sách cấm xuất cảnh của Bộ Công an.
RFA tiếp tục trích dẫn báo cáo của Freedom House, cho rằng, việc ngăn cản công dân rời khỏi hoặc trở về quốc gia của họ, là hình thức kiểm soát di chuyển phổ biến nhất, được ghi nhận trong điều tra của tổ chức này.
Ở Việt Nam, có hai trường hợp điển hình bị cấm nhập cảnh. Đó là cô Lê Thu Hà – thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ, và bà Vũ Minh Khánh – vợ ông Nguyễn Văn Đài, người đồng sáng lập, và hiện là Chủ tịch của tổ chức này.
Chính quyền độc đảng ở Việt Nam đã thực hiện việc cấm xuất cảnh đối với hàng chục người hoạt động và cả thân nhân của họ. Phần lớn những người này chỉ được biết tình trạng bị cấm xuất cảnh, khi làm thủ tục để rời Việt Nam.
RFA dẫn lời cựu tù nhân lương tâm Lê Anh Hùng, cho biết, vào ngày 7/5/2015, ông bị chặn lại ở sân bay Nội Bài, trên đường đi sang Thái Lan. Công an không cho ông xuất cảnh, đồng thời tịch thu hộ chiếu của ông.
“Sau đấy thì Công an thành phố Hà Nội đã mời tôi đến, họ thông báo với tôi là hộ chiếu của tôi đã bị hủy. Họ nói rất là mơ hồ, lúc nào cũng đưa ra lý do vì an ninh quốc gia” – ông Hùng bổ sung.
Báo cáo của tổ chức Freedom House còn cho hay, An ninh Việt Nam không chỉ cấm người hoạt động xuất cảnh, mà còn áp dụng hình thức tương tự đối với thân nhân của họ.
Vào tháng 4 vừa qua, bà Phạm Thị Lân – vợ tù nhân lương tâm Nguyễn Tường Thuỵ, bị cấm xuất cảnh vì lý do “an ninh quốc gia”, khi đi du lịch sang Campuchia. Sau đó, bà có làm đơn khiếu nại, và được phía công an trả lời với lý do là, hay giao lưu với một số người thuộc giới hoạt động.
Ý Nhi – thoibao.de
