Ngày 23/8, VOA Tiếng Việt bình luận, “Cuộc gặp Tô Lâm – Tập Cận Bình cho thấy chuỗi cung ứng của Việt Nam nghiêng về Trung Quốc”.
VOA cho biết, theo các nhà phân tích, chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của Tô Tổng tới Trung Quốc, kể từ khi ông nhậm chức, nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược mà Hà Nội dành cho Bắc Kinh, khi cân bằng sự thay đổi chuỗi cung ứng của cả Trung Quốc lẫn Mỹ.
VOA dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh, nói trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh hôm 21/8, rằng, ông Lâm và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhất trí “thúc đẩy một thế giới đa cực, bình đẳng, và có trật tự, cũng như một nền kinh tế toàn cầu hóa có lợi và bao trùm cho tất cả mọi người”.
Trong chuyến thăm, 2 quốc gia đã ra tuyên bố chung, nhất trí mở rộng quan hệ song phương, bao gồm cả thương mại. Ngày 19/8, ông Tập và ông Tô Lâm đã ký 14 văn bản, trong đó có các văn bản về hợp tác công nghiệp và tài chính.
VOA nhắc lại, Hoa Kỳ và Việt Nam nâng cấp lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vào tháng 9/2023. Trong khi, Trung Quốc và Việt Nam đã nâng cấp quan hệ lên mức đó vào năm 2009.
Đầu tư từ Trung Quốc và Hong Kong vào Việt Nam đã vượt quá 8,2 tỷ đô la vào năm 2023, cho hơn 6.600 dự án. Ngược lại, đầu tư từ Hoa Kỳ chiếm 500 triệu đô la trong cùng năm.
Tuy nhiên, VOA nhận xét, các con số trên có thể thay đổi, vì trong những năm gần đây, Việt Nam đã trở thành địa điểm hàng đầu cho các công ty Hoa Kỳ, khi muốn mở rộng hoạt động kinh doanh, hoặc di dời chuỗi cung ứng sản xuất của họ khỏi Trung Quốc.
Theo VOA, các công ty Hoa Kỳ đã hành động để bảo vệ chống lại sự gián đoạn chuỗi cung ứng, đặc biệt là kể từ đại dịch COVID-19, cũng như, bảo vệ khỏi các hoạt động kinh tế cưỡng ép của Bắc Kinh, mà các nước G7 đã tuyên bố chống lại trong 2 năm qua.
Sự thay đổi chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ và phương Tây, đã thúc đẩy Trung Quốc sắp xếp lại mạng lưới chuỗi cung ứng sản xuất của mình sang Việt Nam.
Tuy nhiên, các sản phẩm do Việt Nam sản xuất, vẫn có chứa các bộ phận nhập khẩu từ Trung Quốc, ngày càng bị Hoa Kỳ giám sát chặt chẽ.
VOA cũng cho biết, vào tháng 8/2023, Hoa Kỳ đã xác định rằng, các nhà sản xuất tấm pin mặt trời ở các nước Đông Nam Á, bao gồm cả Việt Nam, đã lách luật thương mại của Hoa Kỳ, bằng cách xuất khẩu các sản phẩm có chứa vật liệu với nguồn gốc từ Trung Quốc.
Các nhà phân tích nhận định rằng, sự phụ thuộc lớn của Việt Nam vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, chẳng hạn như thép, nhựa và linh kiện điện tử quan trọng, để sản xuất thành phẩm, có thể gây ra rủi ro cho nền kinh tế của Việt Nam.
VOA dẫn lời ông Shay Wester – Giám đốc Bộ phận Kinh tế châu Á, tại Viện Chính sách Xã hội châu Á, từ Úc, cho biết:
“Động lực thương mại này đã làm gia tăng thâm hụt thương mại của Việt Nam với Trung Quốc, lên 50 tỷ đô la vào năm 2023, tăng gần 50% trong 5 năm qua.”
“Điều này làm nổi bật sự phức tạp của quá trình công nghiệp hóa nhanh chóng của Việt Nam, nơi mà sự hội nhập của Việt Nam vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đã được thúc đẩy bởi, và vẫn gắn chặt với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.”
VOA cũng nhắc lại, mối quan ngại về nhân quyền có thể tác động đến quyết định của Hoa Kỳ, khi từ chối công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.
Đầu tháng 8/2024, khi đưa ra quyết định chưa đưa Việt Nam ra khỏi danh sách nền kinh tế phi thị trường, Hoa Kỳ cho biết, sự tham gia của Chính phủ Việt Nam vào nền kinh tế, đã làm biến dạng giá cả và chi phí, theo những cách bất lợi cho Hoa Kỳ.
Ý Nhi – thoibao.de
