Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 6/8 nói rằng ông “rất thích các lãnh đạo” Việt Nam vì “họ rất tốt với chúng ta” dù hồi năm ngoái ông gọi Việt Nam là một kẻ “lạm dụng thương mại tồi tệ nhất.”
Phát biểu tại Nhà máy chế tạo máy giặt của Tập đoàn Whirlpool ở bang Ohio hôm 6/8, ông Trump nhắc đến việc các đối thủ cạnh tranh của công ty Mỹ chuyển dây chuyền sản xuất của họ đến Việt Nam và Thái Lan.
Năm ngoái, ông Trump cáo buộc Việt Nam là “kẻ lạm dụng thương mại tồi tệ nhất” hơn cả Trung Quốc giữa lúc cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc tăng cao. Nhà lãnh đạo Hoa Kỳ cho rằng Việt Nam lúc đó đang lợi dụng thương chiến để thúc đẩy xuất khẩu sang Mỹ.
Kể từ đó, chính phủ Việt Nam có nhiều nỗ lực trong việc giảm thiểu thặng dư thương mại với Mỹ – ước tính hơn 40 tỷ USD – bằng cách nhập khẩu nhiều mặt hàng của Mỹ hơn.
Trong hai chuyến thăm Việt Nam vào cuối năm 2017 và đầu năm 2019, ông Trump đều nhắc tới vấn đề thương mại giữa hai nước. Các chuyến thăm này mang tới cho các doanh nghiệp Mỹ những thoả thuận mua hàng trị giá hàng chục tỷ USD ký với các đối tác Việt Nam. Hơn 20 tỷ USD hợp đồng được ký kết trong chuyến thăm của vị tổng thống Mỹ hồi tháng 2 năm ngoái tới Hà Nội để dự cuộc gặp thượng đỉnh với lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong Un.
Chính phủ Việt Nam cũng “quyết tâm và hành động quyết liệt” hơn trong việc chống gian lận xuất xứ hàng hoá và gian lận thương mại, một động thái được Tổng thống Trump hoan nghênh.
“Thái Lan và Việt Nam, hai nơi mà tôi rất thích các lãnh đạo,” ông Trump nói trong bài phát biểu tại Ohio, được đăng toàn văn trên trang web của Nhà Trắng. “Họ rất tốt với chúng ta.”
Ông Trump không đưa ra chi tiết vì sao ông thích các lãnh đạo Việt Nam và Thái Lan cũng như “họ” tốt với Mỹ như thế nào trong bài phát biểu dài khoảng 1 tiếng đồng hồ ở nhà máy của Whirlpool, trong đó ông đề cập đến việc các đối thủ cạnh tranh nước ngoài của tập đoàn này, như Samsung và LG, “chuyển nhà máy của họ để ngăn chặn một sân chơi bình đẳng, và để tránh trách nhiệm pháp lý, chuyển sản xuất sang Thái Lan và Việt Nam.”
Tháng 6/2019, trước khi chỉ trích gay gắt Việt Nam về thương mại, ông gọi Việt Nam là đối tác thương mại “thứ dữ” khi đưa ra những lời bình luận dường như là khen ngợi rằng “họ đàm phán rất tốt. Họ làm ăn kinh doanh rất tốt.”
“Họ có lợi dụng Hoa Kỳ không?” ông Trump nói hôm 6/8/2020 khi tới thăm nhà máy Whirlpool. “Không nhiều lắm nữa đâu.”
Chuyến thăm và phát biểu tại Ohio là một phần trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump, trong đó ông tập trung vào các chính sách mang việc làm trở lại nước Mỹ và giảm thiểu thặng dư thương mại với nhiều quốc gia trên thế giới có quan hệ thương mại với Hoa Kỳ.
Nhà máy của Whirlpool là biểu tượng của những hy vọng về sản xuất trong nước mà ông Trump đưa ra kể từ khi chiến dịch tranh cử tổng thống lần đầu tiên năm 2016. Trong bài phát biểu tại Ohio, ông Trump hứa hẹn rằng 9 nhà máy của tập đoàn Whirlpool trên toàn Hoa Kỳ “sẽ nhanh chóng lớn mạnh như chưa từng thấy.”
Tổng thống Mỹ Donald Trump trước đó cũng chỉ trích Việt Nam gay gắt về vấn đề thương mại, cáo buộc nước này đang lợi dụng cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc để thúc đẩy xuất khẩu sang Mỹ.
“Rất nhiều công ty đang dời sang Việt Nam, nhưng Việt Nam lợi dụng chúng ta còn tệ hơn cả Trung Quốc,” tổng thống nói, nhắc tới việc thuế quan của ông áp lên hàng hóa Trung Quốc đang khiến các công xưởng sản xuất dời đi các nơi khác để tránh chi phí gia tăng.
“Việt Nam gần như là kẻ lạm dụng tồi tệ nhất trong số tất cả mọi người,” ông tuyên bố, nói thêm rằng Việt Nam đang mua than đá từ bang West Virginia và điều này làm ông “hài lòng.”
Hoa Kỳ đánh thuế đến 456% với thép nhập khẩu từ Việt Nam.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) hồi tháng 12-2019 ra thông báo kết luận cuối cùng vụ việc điều tra lẩn tránh biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp với thép cán nguội (CRS) và thép chống ăn mòn (CORE) của Việt Nam có nguyên liệu đầu vào từ Hàn Quốc và Đài Loan-Trung Quốc.
Những lô hàng thép CR và CORE xuất khẩu từ Việt Nam không chứng minh được xuất xứ của nguyên liệu thép cán nóng bị áp mức thuế lên đến 456%, tương đương với mức thuế Hoa Kỳ đang áp dụng với thép Trung Quốc.
Trước đó Bộ Công thương cũng đưa ra cảnh báo 12 sản phẩm xuất khẩu của Việt nam có nguy cơ bị Hoa kỳ điều tra vào quý 1/2020 vì nghi ngờ gian lận xuất xứ.
Tổng thống Trump khen ngợi ông Tập và Trung quốc
Tổng thống Trump cũng từng rất nhiều lần khen ngợi chủ tịch Tập Cận Bình khi cuộc thương chiến lên đỉnh điểm cũng như khi dịch Cúm Vũ Hán mới bùng phát ở Trung quốc.
Hồi giữa tháng tám năm ngoái, khi các cuộc biểu tình và đàn áp bạo lực ở Hongkong lên đến đỉnh cao cũng như cuộc thương chiến đang căng thẳng, ông Trump cũng bất ngờ khen ngợi khen ngợi khả năng lãnh đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình, tin tưởng rằng ông sẽ giải quyết vấn đề Hong Kong “nhanh chóng và nhân văn“.
Bloomberg đưa tin, Tổng thống Trump đã khen ngợi Chủ tịch Tập Cận Bình là “một nhà lãnh đạo vĩ đại“, người muốn giải quyết vấn đề Hong Kong “một cách nhanh chóng và nhân văn“.
Nội dung dòng tweet của ông Trump ngày 14-8-2019 ghi rằng: “Tôi biết Chủ tịch Tập Cận Bình rất rõ. Ông ấy là một nhà lãnh đạo vĩ đại và nhận được sự kính trọng của người dân Trung Quốc. Ông Tập còn là một người giỏi giải quyết các vấn đề khó khăn. Tôi không hề nghi ngờ rằng nếu Chủ tịch Tập muốn giải quyết vấn đề Hong Kong nhanh chóng và nhân văn, ông ấy sẽ có thể làm được điều đó. Gặp mặt riêng chăng?”
Tổng thống Mỹ kết thúc bài đăng trên Twitter với câu nói “Gặp mặt riêng chăng?” mà không làm rõ liệu ông có đang đề xuất một cuộc họp thượng đỉnh với ông Tập.
Trong một dòng tweet ngay trước đó, ông Trump đã viết rằng “dĩ nhiên Trung Quốc muốn kí kết một thỏa thuận thương mại. Hãy để họ làm việc nhân đạo với Hong Kong trước!”
Ngoài ra, ông cũng tuyên bố rằng quyết định dời hạn áp thuế quan lên Trung Quốc cho đến tháng 12 “thực chất giúp ích cho Trung Quốc hơn nước Mỹ… Hàng triệu việc làm đang từ Trung Quốc ‘chạy’ sang các quốc gia không bị áp thuế khác“.
Đến cuối tháng 8-2019, Tổng thống Donald Trump lại tiếp tục ca ngợi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình giữa lúc căng thẳng leo thang trong cuộc chiến thương mại.
“Rất tôn trọng việc Chủ tịch Tập Cận Bình và các đại diện của ông ấy muốn “giải pháp bình tĩnh”. Ấn tượng khi họ sẵn sàng xuất hiện và đưa ra những tuyên bố chính xác như vậy.
Đó là lý do ông ấy là một nhà lãnh đạo vĩ đại và đại diện cho một đất nước vĩ đại. Các cuộc đàm phán đang tiếp diễn”, Tổng thống Donald Trump viết trên Twitter hôm 26/8/2019.
Ngoài những bình luận trên Twitter, Tổng thống Trump cũng dành những lời khen ngợi cho Chủ tịch Trung Quốc khi ông gặp các nhà lãnh đạo G7 tại Pháp.
“Họ muốn sự bình tĩnh, thẳng thắn mà nói đó là điều tuyệt vời. Một trong những lý do ông ấy, Chủ tịch Tập, là nhà lãnh đạo vĩ đại, và một trong những lý do Trung Quốc là một đất nước vĩ đại, là bởi họ hiểu cách cuộc sống vận hành như thế nào. Trung Quốc tối qua đã gọi điện cho các quan chức cấp cao của tôi và nói hãy quay lại bàn đàm phán. Vì thế chúng tôi đang quay lại bàn đàm phán”, Tổng thống Trump phát biểu tại Pháp hôm 26-8-2019.
Những tuyên bố trên của ông chủ Nhà Trắng được đưa ra sau khi Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, người dẫn đầu các cuộc đàm phán thương mại của Trung Quốc với Mỹ, bất ngờ “dịu giọng” với Washington. Ông Lưu nói rằng Trung Quốc sẵn sàng giải quyết tranh chấp thương mại với Mỹ thông qua các cuộc đàm phán “bình tĩnh” và phản đối việc hai nước leo thang căng thẳng.
“Tôi có thể nói rằng chúng tôi đang có những cuộc trao đổi rất ý nghĩa, phần lớn vì chúng tôi đang làm rất tốt. Trung Quốc là đất nước vĩ đại, tôi coi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là một nhà lãnh đạo vĩ đại”, ông Trump nói trong cuộc họp báo với Thủ tướng Đức Angela Merkel bên lề hội nghị G7 tại Pháp.
Theo Tổng thống Trump, các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang ở thời điểm phù hợp nhất. Khi được hỏi liệu ông có thể hoãn việc áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc hay không, Tổng thống Trump cho biết “bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra”.
Ông Trump cho rằng Trung Quốc đang bị thiệt hại “nặng nề” và việc quay trở lại bàn đàm phán là điều “nên làm”.
“Tôi nghĩ chúng tôi sẽ sớm có thỏa thuận. Họ có những chuỗi cung ứng phức tạp đến không thể tin nổi và tất cả mọi người đang rời đi, đến những nước khác, bao gồm cả Mỹ, chúng ta sắp đón rất nhiều người“, ông Trump nhấn mạnh.
Hôm 25-1-2020, khi dịch Cúm Covid-19 mới bùng phát ở Trung quốc, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng bày tỏ lời khen ngợi đến Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình với những nỗi lực phản ứng nhanh chóng trước sự bùng phát dữ dội của virus corona chúng mới.
“Trung Quốc đã làm việc rất tích cực để kiểm soát virus corona. Mọi việc sẽ tiến triển tốt”, ông Trump nói.
Tổng thống Trump còn gửi lời cảm ơn tới người đồng cấp Trung Quốc vì Bắc Kinh tích cực ngăn chặn virus corona bằng việc hạn chế đi lại tại 10 thành phố với khoảng 20 triệu người dân.
“Washington đánh giá rất cao những nỗ lực và tính minh bạch của Bắc Kinh. Đặc biệt, thay mặt nhân dân Mỹ, tôi muốn cảm ơn Chủ tịch Tập!”.
Hôm 27-3 Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng có lời khen ngợi ông Tập sau khi ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có cuộc điện đàm thảo luận về sự hợp tác trong cuộc chiến chống lại dịch COVID-19. “Tôi vừa có một cuộc đối thoại tuyệt vời với Chủ tịch Trung Quốc. Chúng tôi thảo luận rất chi tiết về loại virus đang hoành hành ở nhiều nước. Trung Quốc đã trải qua nhiều khó khăn, và am hiểu tường tận loại virus này. Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ”, Tổng thống Mỹ Trump viết trên Twitter hôm nay, 27/3.
Dòng Tweet mới nhất của ông Trump thể hiện thái độ hoàn toàn trái ngược của Tổng thống Mỹ đối với dịch COVID-19. Bởi cách đó không lâu, ông từng khiến Bắc Kinh phẫn nộ khi gọi virus SARS-CoV-2 là “virus Vũ Hán”.
Đáp lại, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh quan hệ giữa hai nước đang bước vào thời kì quan trọng. Ông Tập cam kết sẽ hợp tác với Washington để chống lại dịch COVID-19.
“Nếu chúng ta hợp tác, đôi bên sẽ cùng có lợi. Nếu chúng ta đối đầu, thì cả hai đều sẽ chịu thất bại”, ông Tập nói. “Hợp tác là lựa chọn chính xác. Tôi hi vọng Mỹ sẽ có những hành động thực tế. Hai nước nên tăng cường hợp tác để cùng phát triển.”
Đến nay thì Trung quốc đang trở nên khốn đốn trước các đòn tấn công liên tiếp của Tổng thống Trump về nhiều phương diện, thậm chí Mỹ đang muốn lôi kéo cả thế giới chống lại Trung quốc sau những gì mà con virus Cúm Trung quốc đã làm cũng như thái độ hung hăng của Trung quốc trong cơn đại dịch đối với Ấn Độ, Đài Loan cũng như các nước khác trên Biển Đông.
Trung Kiên – Thoibao.de (tổng hợp)
>>> Mỹ đưa trưởng đặc khu Hồng Kong vào sổ đen – Hà Nội dè chừng
>>> Kỳ lạ: Tiêm Vaccine chống Covid – Bệnh nhân vẫn chết
>>> Biển Đông: Phát hiện Mỏ dầu ‘lớn nhất’ lịch sử – Việt Nam lo Trung Quốc “nẫng mất”?
