Mô hình tăng trưởng thành công của Trung Quốc đang đi đến hồi kết: cỗ máy xuất khẩu yếu đi, thị trường bất động sản sụp đổ và người Trung Quốc hạn chế chi tiêu. Đảng Cộng sản đang có vấn đề.
Tin xấu cho nền kinh tế Trung Quốc đang chồng chất. Chỉ riêng tuần này đã có một số điều khó chịu. Xuất khẩu giảm, nhập khẩu giảm, nhà phát triển bất động sản khổng lồ Country Garden gặp khó khăn về tài chính, và sau đó đất nước rơi vào giảm phát. Mô hình thành công của Trung Quốc đang gặp rắc rối nghiêm trọng – sự bùng nổ xuất khẩu đã kết thúc, nhưng cuộc khủng hoảng bất động sản thì chưa.
Giới lãnh đạo ở Bắc Kinh đã hình dung nó hoàn toàn khác. Sau khi kết thúc đợt phong tỏa khó khăn do corona, nền kinh tế sẽ bắt đầu với sự phục hồi mạnh mẽ. Nhưng mọi thứ hóa ra lại khác. Trong quý II, tổng sản phẩm quốc nội tăng 6,3% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng con số này là lừa dối. Bởi vì các biện pháp phòng chống corona hà khắc đã làm đình trệ nền kinh tế năm ngoái.
Đối với năm nay, giới lãnh đạo ở Bắc Kinh đã đưa ra mục tiêu tăng trưởng khiêm tốn tổng thể là 5%. Để so sánh: trong thập kỷ qua, tăng trưởng hàng năm trung bình là 7 phần trăm, trong những năm 2000, nó vẫn còn hơn 10 phần trăm.
Sức mạnh kinh tế của Trung Quốc không còn chịu hậu quả của đại dịch, nguyên nhân nằm sâu xa hơn. Một vấn đề quan trọng là mức tiêu thụ đang giảm ở Trung Quốc. Điều này đặc biệt đáng báo động đối với Đảng Cộng sản vì họ muốn thay đổi mô hình kinh tế: thoát khỏi sự phụ thuộc vào xuất khẩu để chuyển sang tiêu dùng trong nước.
“Trả lương cho tôi”
Có nhiều lý do tại sao người Trung Quốc không muốn mua. Đầu tiên là lĩnh vực bất động sản đang gặp khó khăn và nợ nần chồng chất. Đất nước này đã trải qua một đợt bùng nổ bất động sản khổng lồ trong nhiều năm – lĩnh vực này có thời điểm chiếm một phần tư trong toàn bộ nền kinh tế của đất nước. Nhưng bây giờ bong bóng bơm tài trợ đang vỡ.
Nhiều người Trung Quốc đã dồn tất cả tiền tiết kiệm của họ vào các căn hộ và gánh những khoản nợ khổng lồ để mua chúng – và giờ đây họ không chỉ gặp phải sự sụt giảm giá bất động sản. Các công ty đấu tranh để hoàn thành các dự án do thiếu vốn. Do đó, khách hàng phải lo sợ rằng căn hộ trả trước của họ sẽ không bao giờ được xây dựng. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi người Trung Quốc cùng nhau giữ lại tiền của họ.
Trong khi đó, vào đầu tháng 8, cựu nhân viên của tập đoàn bất động sản Thâm Quyến Baoneng đã đánh ông chủ Yao Zhenhua ngay trước trụ sở công ty. Họ cáo buộc tỷ phú không trả lương và dán những tờ giấy ghi chú lên cửa sổ chiếc sedan hạng sang Maybach màu đen của ông với yêu cầu “Hãy trả lương cho tôi”. Sau vụ việc, Zhenhua đã tham dự một cuộc họp, nơi ông công bố kế hoạch sa thải nhân viên trong bối cảnh khó khăn về thanh khoản.
Một vòng luẩn quẩn đe dọa Trung Quốc: người tiêu dùng và các công ty hiện thích trả nợ thay vì tiêu dùng và đầu tư. Nhiều người trở nên ngại chi tiền hơn vì họ sợ mất việc làm hoặc bị cắt giảm lương. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Trung Quốc rất cao, cứ 5 thanh niên từ 16 đến 24 tuổi thì có 1 người thất nghiệp. Tất cả những điều này dẫn đến sự thận trọng hơn nữa – và làm chậm nền kinh tế hơn nữa.
Nhập khẩu giảm mạnh
Sự miễn cưỡng cũng được phản ánh trong thực tế là mức giá chung ở Trung Quốc đã giảm 0,3% trong tháng Bảy. Tuy nhiên, điều này không nên được phóng đại. Một mặt, điều này chủ yếu là do giá thịt lợn – một nguồn dinh dưỡng quan trọng ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa – đã giảm mạnh. Thứ hai, giảm phát nhẹ không phải là hiếm ở Trung Quốc.
Đáng lo ngại hơn là một con số khác: Giá sản xuất giảm hơn 4%, giảm trong tháng thứ mười liên tiếp. Trong thống kê, các mức giá này được liệt kê từ cổng nhà máy – tức là trước khi sản phẩm được chế biến thêm hoặc bán. Chúng đưa ra một dấu hiệu sớm về việc giá tiêu dùng nói chung đang phát triển như thế nào. Một dấu hiệu khác cho thấy tiêu dùng suy yếu: Trong tháng 7, nhập khẩu đã giảm hơn 12%.
Chính phủ ở Bắc Kinh muốn thúc đẩy nền kinh tế. Tuy nhiên, các biện pháp được thực hiện cho đến nay vẫn chưa có tác dụng đáng kể nào. Trừ khi thị trường nhà ở phục hồi và áp lực giảm phát gia tăng, nếu không sẽ ngày càng khó xoay chuyển tình thế.
Trung Khoa – (Tổng hợp)
