Tình hình sức khỏe của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, từ đầu năm 2024, được cho là có nhiều diễn biến không tốt. Nhưng tin ông Trọng qua đời mới đây, do chính quyền công bố, vẫn là một điều bất ngờ.
Theo giới quan sát, đầu năm 2024, Tổng Trọng đã vắng mặt trong 2 tuần liên tiếp. Vào thời điểm đó, ông Trọng được cho là có vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe, nhiều đồn đoán cho rằng, ông đã phải nhập viện. Tuy nhiên, đến ngày 15/1, Tổng Trọng bất ngờ xuất hiện trở lại, tại phiên khai mạc kỳ họp bất thường thứ 5 của Quốc hội khóa 15, đã dập tắt được các tin đồn.
Sau cuộc họp của Tiểu ban Nhân sự Đại hội 14, diễn ra vào ngày 13/3, Tổng Trọng tiếp tục vắng mặt trong tháng 4 và 5/2024. Kể cả trong lễ tuyên thệ nhậm chức của 2 tân “Tứ trụ”, là Chủ tịch nước Tô Lâm và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, ông Trọng vẫn không xuất hiện.
Phải đến cuộc họp các lãnh đạo chủ chốt vào chiều 12/6, Tổng Trọng mới xuất hiện trở lại lần nữa, với trạng thái sức khỏe khá bình thường. Lần cuối cùng ông Trọng xuất hiện, trong sự kiện hội đàm với Tổng thống Nga Putin, chiều ngày 20/6. Để rồi sau đó, ông vĩnh viễn ra đi.
Liệt kê những diễn biến vừa kể để thấy, Ban lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam có đủ thời gian để chuẩn bị hậu sự cho ông Trọng một cách chu đáo, và không “cập rập” như thể hiện trên truyền thông.
Chỉ riêng trong ngày 18/7, xuất hiện hàng loạt các diễn biến quan trọng, như: Công bố các thông tin liên quan đến sức khỏe của Tổng Bí thư; Bộ Chính trị ra thông báo, giao cho Chủ tịch nước Tô Lâm thay mặt Tổng Bí thư chỉ đạo công tác trong nội bộ Đảng; Chủ tịch nước Tô Lâm – Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh, chủ trì phiên họp thứ 5 Hội đồng Quốc phòng và An ninh, nhiệm kỳ 2021 – 2026; Công bố Quyết định và Lễ trao tặng Huân chương Sao Vàng cho Tổng Bí thư tại Quân y Viện 108.
Nhưng việc Bộ Chính trị và Chủ tịch nước Tô Lâm “vội vã” cho công bố thông tin, Tổng Trọng đã qua đời vào lúc 13h38’ ngày 19/7, vẫn là điều bất thường. Nghĩa là, chỉ sau 4 tiếng đồng hồ kể từ khi ông Trọng trút hơi thở cuối cùng, thì thông tin “tuyệt mật” này đã được chính thức công bố.
Đây là việc làm trái với các Quyết định số 440/QĐ-TTg ngày 22/5/2024, và Quyết định 1295/QĐ-TTg ngày 24/8/2020, về danh mục bí mật nhà nước trong lĩnh vực y tế. Theo đó, những vấn đề liên quan sức khỏe của các ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Trung ương Đảng, đều thuộc danh mục “tối mật”.
Công luận đặt câu hỏi, vì sao Bộ Chính trị và Chủ tịch Tô Lâm lại “phá lệ”, vội công bố tin “tối mật” Tổng Trọng qua đời quá sớm như vậy, với ý đồ gì?
Vẫn theo giới quan sát, từ đầu năm 2024 đến nay, tình trạng “lọt, lộ” các thông tin từ nội bộ Đảng, đã trở thành một vấn nạn trầm trọng. Bởi điều này khiến thông tin từ lề trái, từ mạng xã hội, luôn đi trước thông tin chính thống. Đây là một trong các lý do buộc chính quyền Việt Nam phải sớm công bố tình trạng của ông Trọng, với lý do, đây là một tin “rất quan trọng”, không thể giữ bí mật được nữa, nhưng có lẽ đã bị lọt ra ngoài từ trước đó.
Hơn nữa, cách truyền thông nhà nước đưa tin kiểu “giấu đầu hở đuôi”, như: tặng Huân chương Sao Vàng, hay hoãn sự kiện chính trị lớn ở tỉnh Quảng Trị vì lý do kỹ thuật… Mối quan hệ được cho là, “cơm không lành, canh không ngọt” giữa phe quân đội và Chủ tịch Tô Lâm là vấn đề được cho là “nghiêm trọng”, không thể không nhắc tới.
Có ý kiến đã đặt câu hỏi: Tại sao Ban lãnh đạo Đảng không tuân thủ theo nguyên tắc mà Điều lệ Đảng đã quy định. Theo đó, Thường trực Ban Bí thư – tức Phó Tổng Bí thư, sẽ thay thế cho Tổng Bí thư để điều hành hoạt động của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, và Ban Bí thư, cho đến lúc Ban Chấp hành Trung ương họp “bất thường”.
Dẫu biết rằng, quyền lực và ảnh hưởng hiện nay của Chủ tịch Tô Lâm và phe cánh rất mạnh, mà Thường trực Ban Bí thư Lương Cường không thể vượt qua.
Điều này được giới phân tích cho rằng, hậu Tổng Trọng sẽ là một giai đoạn bất ổn định của chính trường Việt Nam, có liên quan đến quyền lực của Chủ tịch nước Tô Lâm – một ứng viên nặng ký cho chức Tổng Bí thư của Đại Hội Đảng 14.
Trà My – Thoibao.de
